برنامه ريزي راهبردي دولت الکترونيک

6-1- اهداف و موضوعات مورد بحث

در اين فصل، به برنامه‌ريزي راهبردي دولت الکترونيک ميپردازيم. در ابتدا اين موضوع را بررسي مي‌كنيم كه اصولا يک برنامه راهبردي چيست؟ چه ويژگيها و خصوصياتي دارد و چگونه ما را در برنامهريزي ياري ميکند، مولفهها و انوع مختلف آن را نيز بيان ميکنيم. سپس با اين مقدمات، به سراغ اين نوع برنامهريزي در دولت الکترونيک ميرويم، اينکه دولتها چگونه با استفاده از اين شيوه برنامهريزي، توانستهاند خود را در تحقق به دولت الکترونيک ياري کنند. به چشماندازها، رسالتها، اهداف و ديگر عناصر برنامهريزي راهبردي کشورهاي مختلف نيز نگاهي مياندازيم.

6-2- برنامهريزي راهبردي، تعاريف و خصوصيات

6-2-1- تعريف راهبرد و برنامهريزي راهبردي

ابتدا ببينبم تعريف استراتژي (يا راهبرد) چيست! فرهنگ لغت عميد، استراتژي را چنين تعريف کرده است: ” علم ادارهکردن عمليات و حرکات ارتش در جنگ.”

مفهوم استراتژي، زائيده فضاي رقابتي و محدوديت منابع است. محدوديت منابع مالي، محدوديتهاي زماني، و محدوديت قواي فکري، برخي از وجوه بارز اين محدوديت هستند. رويکرد استراتژي، اين امکان را ايجاد ميکند تا با شناخت موضوعات اصلي و تمرکز منابع (محدود) براي تحقق آنها به بالاترين منافع ممکن در مقابل رقيب دست يافته شود. ماهيت استراتژي، تشخيص فرصتهاي اصلي و تمرکز منابع در جهت تحقق منافع نهفته در آنهاست. بنابراين، درونمايه اصلي استراتژي، فرصتها هستند.[1]

اما برنامه‌ريزي راهبردي چيست؟ برنامه‌ريزي راهبردي (برنامه‌ريزي جامع يا برنامه‌ريزي استراتژيك)، برنامه‌ريزي در مورد هدف‌هاي بلندمدت سازمان و انتخاب فعاليت‌هاي لازم جهت تحقق آنهاست. در برنامه‌ريزي جامع، اولويت‌ها و همچنين اقدام‌هاي اصلي و كليدي براي نيل به هدف‌هاي سازمان، تعيين مي‌شوند. ويژگي‌هاي عمده برنامه‌ريزي جامع عبارتند از: 1- منعكس‌كردن ارزش‌هاي حاكم بر جامعه؛ 2- توجه به سوال‌هاي اصلي و اساسي سازمان؛ 3- تعيين چارچوبي براي برنامه‌ريزي و تصميم‌گيري مديريت؛ 4- ديد درازمدت و توجه به افقهاي دورتر سازمان؛ 5- ايجاد پيوستگي و انسجام در عمليات و اقدام‌هاي سازمان در دوره‌هاي زماني طولاني؛ 6- فراگيري برنامه‌هاي عملياتي سازمان و جهت‌بخشي به آنها.[2]

برنامهريزي راهبردي، تعيين ماموريت[3]، چشمانداز[4]، ارزشها[5]، اهداف[6]، عينيتها[7]، نقشها[8]و مسئوليتها[9] و خطوط زماني[10] و غيره است.[11]

مديريت استراتژيک، هنر و علم تدوين، اجرا و ارزيابي تصميمات وظيفهاي چندگانه که سازمان را قادر ميسازد به هدفهاي بلندمدت[12] خود دست يابد.[13]

6-2-2- مولفههاي برنامهريزي راهبردي

يک برنامهريزي راهبردي داراي مولفههائي است. اين مولفهها عبارتند از:

چشمانداز – دورنمائي از آنچه را که در انتظارش هستيم، چشمانداز را مشخص ميکند. به عنوان مثال در يک برنامه راهبردي تعيين ميکنيم که در 10 سال آينده به چنين چشماندازي خواهيم رسيد.
ماموريت – در بحث مربوط به ماموريت، تعيين ميشود که رسالت سازمان کدام است و ابعادي که در اين رسالت مشخص مي شود چيست؟ در واقع، در اين بخش وظايف تعلق گرفته مورد بررسي قرار ميگيرند.
ارزشها – ارزشها، تعهدات و ايمان لازم در طي اجراي برنامهها است. به عنوان مثال، ارزشگذاري به اعتقادات و احترام به مشارکت مردم، نمونههائي از ارزشها هستند.
راهبردها (استراتژيها) – متدها و روش‌هائي هستند که سازمان ميتواند بدان وسيله به هدفهاي بلندمدت خود دست يابد.
اهداف – هدف، يك عنصر مهم در برنامهريزي است. مشخص‌کردن اين که به دنبال چه چيزي هستيم و با چه هدفي کارهايمان را دنبال ميکنيم مهمترين مساله است.

6-2-3- انواع راهبرد (استراتژي)[14]

راهبردهاي يکپارچگي

يکپارچگي عمودي به بالا؛ بدست آوردن مالکيت با افزايش کنترل بر سيستم توزيع يا خردهفروشي
يکپارچگي عمودي به پائين؛ بدست آوردن مالکيت يا افزايش کنترل بر عرضهکنندگان مواد اوليه
يکپارچگي افقي؛ بدست آوردن مالکيت يا افزايش کنترل بر شرکتهاي رقيب

راهبردهاي متمرکز

رسوخ در بازار؛ بالابردن سهم بازار براي محصولات يا خدمات کنوني، از مجراي افزايش تلاشهائي که در زمينه بازار يابي انجام ميشود
توسعه بازار؛ عرضه خدمات و محصولات کنوني به مناطق جغرافيائي جديد
توسعه محصول، بالابردن فروش از طريق بهبودبخشيدن به محصولات و خدمات کنوني يا عرضه نوع جديد آن محصولات و خدمات

راهبردهاي تنوع

تنوع همگون، افزودن محصولات و خدمات جديد ولي مرتبط
تنوع ناهمگون؛ افزودن محصولات و خدمات جديد و غيرمرتبط
تنوع افقي، افزودن محصولات و خدمات جديد و غيرمرتبط براي مشتريان کنوني

راهبردهاي تدافعي

مشارکت؛ يک يا دو شرکت تشکيل يک سازمان جداگانه ميدهند تا به هدفهاي مشترک خاصي دست يابند
کاهش؛ گروهبندي جديد در هزينه و دارائي براي معکوسکردن سير نزولي فروش و سود
واگذاري؛ فروش يک واحد مستقل يا بخشي از يک سازمان
انحلال؛ با توجه به ارزش يکايک دارائيها، فروش تمام دارائيهاي شرکت
ترکيب؛ ترکيب دو يا چند راستراتژي به صورت همزمان

6-2-4- ماموريت سازمان[15]

پيتر دراکر، پدر مديريت نوين، ميگويد که طرح اين پرسش که “فعاليت ما چيست؟” مترادف است با اين پرسش که “ماموريت ما چيست؟”. بيانيه ماموريت سازمان، عبارتي است که بدان وسيله مقصود يک سازمان از مقصود سازمان مشابه متمايز ميشود و در واقع بيانکننده “علت وجودي” سازمان است. بيانيه ماموريت، بيانگر چشماندازهاي بلندمدت سازمان در قالب آنچه که ميخواهد باشد و کساني که ميخواهد به آنها خدماتي را ارائه نمايد، است.

بنابراين در بيانيه ماموريت، دنبال پاسخ به اين پرسش هستيم که “ما به چه کاري مشغول هستيم؟”. يک رسالت بيانگر ارزشها و اولويتهاي يک سازمان است. ماموريت يا رسالت باعث مي‌شود که درباره ماهيت و دامنه فعاليتهاي کنوني سازمان بينديشيم و نيز جذابيتهاي بالقوه بازارها و فعاليتهاي آن را مورد ارزيابي قرار دهيم. رسالت يا ماموريت سازمان، نموداري است که مسير آينده سازمان را مشخص مي‌کند.

6-2-5- اجزاي تشکيل دهنده ماموريت سازمان[16]

مشتريان: مشتريان سازمان چه کساني هستند؟
محصولات يا خدمات: محصولات و خدمات عمده سازمان چيست؟
بازارها: از نظر جغرافيائي، سازمان در کجا رقابت ميکند؟
فنآوري: آيا سازمان از پيشرفتهترين فنآوريها استفاده ميکند؟
توجه به بقا، رشد و سودآوري: آيا سازمان براي رشد و سلامت مالي از تعهد لازم برخوردار است؟
فلسفه: باورها، ارزشها، آرزوها، و اولويتهاي اخلاقي اصلي سازمان چيست؟
ويژگي ممتاز: سازمان داراي چه مزيت رقابتي يا شايستگي ممتاز است؟

6-3- راهبرد دولت الكترونيك[17]

“مديريت راهبرد[18]” مي‌تواند اينگونه تعريف شود كه مجموعه‌اي است از تصميمات و عمليات‌ كه در تعيين و پياده‌سازي راهبردها تاثير مي‌گذارد و براي رسيدن به عينيت‌هاي سازمان طراحي مي‌شود. گام‌هاي اصلي در ترسيم يك راهبرد براي دولت الكترونيك، تقريبا مشابه با هر فرآيند تصميم‌سازي كسب‌وكار در محيط كسب‌وكار يك شركت است، علي‌رغم اينكه يك فرآيند ويژه‌گرائي براي مجموعه ويژه‌اي از رويدادها در دولت الكترونيك وجود دارد.

در مفاهيم دولت الكترونيك، “مديريت راهبرد” درميان ديگر حوزه‌ها، مي‌تواند به صورت زير مورد بررسي قرار گيرد:

طرح يك بيانيه ماموريت و چشم‌انداز از سازمان دولتي، كه دربردارنده مقاصد، فلسفه و اهداف آن باشد.
توسعه چشم‌انداز IT به عنوان بخشي از چشم‌انداز كلي
تعيين حطيه‌هاي خارجي و داخلي دولت
توسعه عينيت‌هاي بلندمدت و كوتاه‌مدت
گزينش يك تيم دولت الكترونيك
ترسيم يك راهبرد براي برنامه‌ها و پروژه‌هاي دولت الكترونيك
پياده‌سازي پروژه‌هاي دولت الكترونيك، مبتني بر تخصيصات منابع
نظارت و ارزيابي دائمي از پروژه‌ها، به منظور تطبيق با چشم‌اندازهاي كسب‌وكار و IT، و يا به منظور مبنائي براي كنترل.

به طور خلاصه، مديريت راهبرد در دولت الكترونيكي، شامل عمليات طراحي[19]، سازمان‌دهي[20]، هدايت[21]، ارتباط‌دهي و كنترل تصميمات مرتبط با كسب‌وكار دولت الكترونيكي است.

براي رسيدن به موفقيت در مديريت راهبرد، موارد زير مورد نيازند:

يك راهبرد منسجم[22] و بااساس[23] كه از تحليل دقيق كسب‌وكار، و با توجه به روش‌هاي تازه، جريان پيدا كند.
يك ديد راهبردي به استلزامات گسترده تصميمات، از ميان سازمان و شركاي آن.
يك چارچوب براي دولت در همه سطوح
مالكيت IT و IS [24] مربوط به كسب‌وكار
مالكيت ديگر مولفه‌هاي كليدي از قبيل HR و سرمايه[25]
مديريت موثر دانش
مشاركت‌هاي كاري
تطبيق دائمي با راهبرد و آمادگي براي تحول

6-4- بررسي برنامه‌هاي راهبردي در برخي دولتها

در اين قسمت، برنامهريزيهاي راهبردي اي كه در کشورهاي مختلف جهان انجام گرفته است خواهيم پرداخت. به همين منظور برنامه راهبردي چند شهر، بخش، ايالت و کشور را انتخاب کرده و به بررسي آنها ميپردازيم.

6-4-1- شهر Mesa [26]

6-4-1-1- چشمانداز

شهر Mesa، دولت الکترونيکي انعطافپذير[27]، يکپارچه[28]، و پاسخگو[29] براي شهروندان، کسبوکارها، بازديدكنندگان، و کارمندان است.

6-4-1-2- ارزشهاي راهنما[30]

ما به دنبال خدمات يکپارچه و آسان براي عموم و کارمندان هستيم. شهروندان و کارمندان بدون اينکه حضور فيزيکي در دپارتمانهاي مختلف داشته باشند، و يا اينکه بدانند اطلاعات مورد نياز به کدام دپارتمان تعلق دارد، خواهند توانست تراکنشهائي را انجام دهند.
ما در جستجوي فرآيندهاي کسبوکار ساده و موثر هستيم، تا بطور خودکار، زمان و هزينه خدماترساني کاهش پيدا کند.
ما در جستجوي همکاري شراکتي با ديگر آژانسها هستيم، تا خدمات دولتي يکپارچه را به اجرا در آوريم.

6-4-1-3- ماموريت

نقش تيم e-Mesa در دولت الکترونيک اين شهر: اين تيم در سپتامبر 2000 براي پاسخگوئي به نيازمنديهاي موجود در چشمانداز شهر و براي پشتيباني از شالوده و اقدامات جديدي که موجب ايجاد دولت الکترونيک Mesa ميشوند، تاسيس گشت. تيم e-Mesa ، مسئول ايجاد و راهنمائي طرح راهبردي دولت الکترونيک است.

ماموريتهاي تيم e-Mesa عبارتند از:

پشتيباني از اقدامات الکترونيکي و اولويتهاي شهر
پيشنهاددهي خطمشيها، استانداردها و هدايت در خدماترساني شهر از طريق اينترنت و اينترانت.
شناخت و پشتيباني از قابليتهاي اصلي مورد نياز در شهر Mesa براي تدارک الکترونيکي[31]
فراهمآوردن هدايت راهبردي براي تصميمات بودجهاي مرتبط با اقدامات دولت الکترونيک
اطلاعات شهري

6-4-1-4- اطلاعات و خدمات جاري قابل دسترسي

شهر Mesa،‌ اكنون هزاران صفحه اطلاعات درخصوص خدمات و اطلاعات شهري در وب‌سايت خارجي[32] تدارك مي‌دهد.

اطلاعات مربوط به كليه امور متداول، در اين سايت قرار گرفته‌اند و همه عموم مي‌توانند مشترك يك سرويس خبري شوند تا به هنگام رسيدن يك خبر، مورد اطلاع و آگاهي قرار گيرند. ترسيمات تجزيه و تحليل مربوط به شهر، توسعه اقتصادي، و جرم و جنايت، در بخش ترسيمات شهري تدارك ديده شده است.

در ژانويه 1998، وب‌سايت شهر، به طور متوسط 450 بازديدكننده در روز داشت و بيش از 250000 hit توسط سايت دريافت گرديد.در ژوئيه 2001، وب‌سايت شهر، بطور متوسط 6000 تا 7000 بازديدكننده در روز و بيش از 6 ميليون hit داشت. استفاده از اين وب‌سايت به رشد خود ادامه مي‌دهد.

خدمات

شهروندان مي‌توانند سيستم كاتالوگ كتابخانه‌اي را مورد جستجو قرار دهند و مضامين[33] را مورد تجديد قرار دهند يا اطلاعاتي را در خصوص حساب كتابخانه‌اي خود كسب كنند، مانند تعداد و عناوين موضوعات بررسي‌شده، جريمه‌ها، دريافت‌ها، و ديركردها. اين كار مي تواند از طريق اينترنت و يا خدمات تلفني خودكار، انجام گيرد.

پارك‌ها و مناطق تفريحي، عمليات ثبت تلفني را فراهم مي‌كنند تا سطح دسترسي عموم افزايش پيدا كند و فعاليت‌هاي عمومي با آسودگي و تسهيلات بهتري انجام گيرد.

عموم مردم مي‌توانند جلسات شورا را كه در كانال شماره 11 پخش مي‌شود ببينند، و يا از طريق فن‌آوري video streaming در رايانه‌هايشان، آن جلسات را مشاهده كنند.

بازخورد و ورودي

شهروندان مي‌توانند به رياست شهرداري و اعضاي شورا پيام الكترونيكي بفرستند و يا براي ارسال اطلاعات يا درخواست‌هاي اطلاعاتي و خدماتي، به كارمندان شهر، پيام الكترونيكي بفرستند. كارمندان شهر، بطور متوسط حدود 320 پست الكترونيك در هر ماه دريافت مي‌كنند. فرم‌هاي بازخورد، در صفحات وب قابل دسترس است و اين راه آساني براي عموم است تا با كارمندان بگويند كه چه اطلاعاتي را در وب‌سايت نياز دارند.

6-4-2- بخش Washtenaw [34]

6-4-2-1- چشمانداز

بخش Washtenaw خدمات دولتي را به گونهاي توسعه خواهد داد تا در هر زمان، در هر مکان، و از طريق فنآوريهاي مبتني بر وب انجامپذير باشند.

6-4-2-2- اهداف

هدف 1 : جوابگو بودن در برابر نيازمنديهاي هيات موسسان بخش Washtenaw

هدف 2 : مهندسي مجدد و سازماندهي مجدد فرآيندهاي سازماني

هدف 3 : اجراي برنامه مديريتي براي بهبودسازي فرآيندهاي کسبوکار

هدف 4 : بهبود و اصلاح عملياتهاي جمعآوري و ذخيرهسازي دادهها

هدف 5 : ايجاد و ساخت فراساختار شبکهاي قابل اطمينان

هدف 6 : تعيين خدمات دولت الکترونيک

6-4-2-3- راهبردهاي کليدي

با ارائه مدل جديد خدماترساني در دولت الکترونيک، بخش Washtenaw، سه راهبردي کليدي براي هدايت در عمليات اجرائي مشخص نموده است:

مشاركت عموم[35]

بخش Washtenaw بايستي عموم را در تعيين و توسعه دولت الكترونيك مشاركت دهد.

اجراي مرحله به مرحله[36]
- اطلاعات الكترونيكي[37]، فراهمكردن اطلاعات به عنوان جزئي سازنده
- تجارت الكترونيكي، قادرنمودن مردم و كسبوكار براي تراكنشهاي كامل برخط، حتي پرداخت
- مردمسالاري الكترونيكي، ارائه خدمات بدون هزينه براي افزايش مشاركت مردم در دولت محلي
دستيابي به پورتال[38]

6-4-2-4- عوامل کليدي موفقيت

پيادهسازي دولت الکترونيک در بخش Washtenaw پرهزينه و زمانبر خواهد بود. در اين راستا موضوعاتي وجود دارد که بايستي مورد توجه قرار گيرند تا اينکه اين تلاش موفقيتآميز شود. اين عوامل کليدي موفقيت بطور خلاصه عبارتند از:

محرمانگي و پوشيدگي

براي اطمينان از صحت دادههاي عمومي و خصوصي، بايستي به فکر راههاي جديدي در مورد چگونگي هدايت کسبوکار، بود. اين موضوع، با قابليتهاي زير در ارتباط است:

شناخت درست از شخص فرستنده اطلاعات
اطمينان از اينکه اطلاعاتي که ارسالشدهاند مورد تغيير قرار نگرفتهاند
بررسي پيامهاي دريافت شده
بايگاني و ادارهنمودن رکوردهاي الکترونيکي
ايجاد يك خط‌مشي براي امضا و تصديق اعتبار الکترونيکي
محافظت‌نمودن اطلاعات در مقابل دستبرد[39]

بطور معمول، محرمانگي دادهها از طريق شبکه، سرويسدهنده[40]، و سطوح پايگاه داده اعمال ميشود. هر يک از سيستمهاي موجود در بخش Washtenaw، مجموعه مشخصات IDها [41] و کلمه عبور[42] منحصربفرد خود را در اختيار دارد. دايرکتوري[43] مرکزي براي همهIDها و کلمات عبور دستيابي وجود ندارد، و نيز استاندارد يکنواختي در يک دپارتمان براي شناسائي سطح محرمانگي اطلاعات در خود اين دپارتمان و يا در دپارتمان ديگر وجود ندارد.

براي تامين محرمانگي و پوشيدگي، لازم براي حمايت از چشمانداز بخش Washtenaw در فنآوري، بايستي يک خطمشي يکسان، کنترلشده و اجباري وجود داشته باشد. اين خطمشي بايد محرمانگي و پوشيدگي شبکه، خدماتدهندهها، و سيستم‌‌ها و به همان نسبت نيز دادههاي موجود در شبکه را در اين بخش به اجرا در آورد. در مجموع، نقاط دستيابي به اينترنت بايستي از طريق ايجاد ديوارهاي آتش[44] امنيتي مورد حراست قرار گيرند، که اين ديوارهاي آتش هم از طريق سختافزار و هم از طريق نرم‌افزار ايجاد ميشوند.

تامين وجه[45] دولت الكترونيك

بخش Washtenaw، بايد از اين موضوع مطمئن باشد كه مكانيزم‌هائي وجود دارد كه بطور مناسب هزينه‌هاي پياده‌سازي و نگهداري مداوم در راه‌حل‌ها و اقدامات را مورد سرمايه‌گذاري قرار مي‌دهند. اكثر حوزه‌هاي قانوني، چاره‌هائي براي اين تامين‌وجه درنظر گرفته‌اند. برخي از آنها عبارتند از:

سنتي[46]: به طور سنتي، دپارتمان IT سرمايهاي را در شروع انجام هر فعاليت يک فنآوري به عنوان بخشي از تقاضاي بودجهاي مدير بخش، درخواست ميکند. از اين رو، دپارتمان IT ناگزير به تعيين بازدهي مبلغ سرمايهگذاري و بهره‌وري‌هائي است كه از طريق اجراي موفق اين عمليات تحقق پيدا مي‌كند.
سنتي اصلاحشده[47]: تحت اين پيشنهاد، دپارتمان خدماتي يا خطي که منفعتهائي را از اقدامات فنآوري کسب ميکند بايد اداره و سرپرستي آن را تقبل نمايد. دپارتمان IT، دپارتمان تامين‌كننده وجه است كه مورد كسب‌وكار را براي مبادرت به تلاش‌ها توسعه مي‌دهد، تقاضاي وجه مي‌كند، فرآيندهاي كسب‌وكار خود را براي تطبيق با فن‌آوري جديد تنظيم مي‌كند و برگشت سرمايه‌گذاري را مطابق با پياده‌سازي موفق تعيين مي‌كند.
سرمايه‌گذاري در خود[48]: در اين مدل،‌ شركاي دولت با يك خدمات‌رسان بازرگاني[49]، براي تسهيم در خطرات احتمالي[50] و هزينه‌هاي توسعه و پشتيباني از دولت الكترونيك مشاركت مي‌كند. در نتيجه، اگر مديريت مناسبي صورت گيرد، يك وضعيت “برد-برد”[51] بوجود خواهد آمد.
آموزش و تعليم

دولت الكترونيك، يك تحول مهم در شيوه خدمات‌دهي بخش Washtenaw به موسسان اصلي آن ارائه مي‌دهد. براي مجهزنمودن يك كارمند با منابع ضروري و علم حركت به سمت اين فاز جديد از دولت الكترونيك، بخش Washtenaw بايد آمورش مشخصي را در آكادمي رهبري و برنامه توسعه حرفه‌اي خود داخل نمايد.

بيانههاي قانوني[52]

دولت الكترونيك، يك ايده و طرز فكر نسبتا جديدي است، و همانند همه فن‌آوري‌هاي جديد، چندين بيانيه قانوني از آن ناشي خواهد شد. و اين عمل بايد در حين فرآيند به صورت تجربي از طريق دولت الكترونيك و تجارت الكترونيك تشخيص داده شد و مفاهيم قانوني مربوط به اين پروه را حل نمايد.

6-4-3- کشور نيوزلند

6-4-3-1- چشمانداز

نيوزلند پيشتاز دولت الکترونيک در دنيا است.

6-4-3-2- ماموريت

از سال 2004 اينترنت برجستهترين ابزار مهياشده براي برقراري دستيابي به اطلاعات، خدمات و فرآيندهاي دولتي است

6-4-3-3- اهداف

خدمات بهتر- آسانتر و مطمئنتر، باهزينههاي کمتر، و با کيفت و ارزش بالاتر
اثردهي و کارائي باارزشتر – اطلاعات و خدمات ارزانتر و بهتر براي مشتريان، و ارزش بهتر براي مالياتدهندگان
ترقي و افزايش شهرت – تجسمسازي از نيوزلند به عنوان يک ملت مدرن، يک مکان جذاب براي مردم و کسبوکار
مشارکت بيشتر مردم در دولت – ايجاد مشارکت آسانتر براي آنهائي که قصد همکاري دارند
رهبري[53] – حمايت از جامعه مبتني بر دانائي[54] از طريق نوآوري بخش عمومي

6-4-3-4- فاکتورهاي کليدي موفقيت و قابليتهاي دولت الکترونيک

فاکتورهاي بسياري وجود دارند که تعيينکننده موفقيت در برنامهريزي هستند. تعداد زيادي از آنها عبارتند از:

افزايش افراد و کسبوکارهائي که خواستار رويکرد همهجانبه دولت از دولت الکترونيک هستند، و بکارگيري قابليتها براي ايجاد؛
سرمايهگذاري اوليه در يک کانال خدماترساني اضافي (برخط) جزء هزينه اصلي کسبوکار آژانس نيست، هرچند ساير هزينهها در آژانسها بدليل رشد و توسعه بکارگيري برخط کاهش پيدا کند؛
ارزشگذاري و کيفيت خدمات، براي خدماتي که بصورت برخط ارائه ميشوند، ميتواند براي اطمينان از مطالبات مکرر، بواسطه کانال خدماترساني مديريت شود.
آژانسها اين توانائي را دارند که تغييرات را از آژانسهاي مهم به خدمات مهم در تدارک به منظور خدماترساني اشتراکي و يکپارچه، سازگار کنند.
آژانسها اين توانائي را دارند که رخدادهاي حيات اجباري[55] و عملي[56] و يا نيازمنديهاي خدماتي که کاربران آنها را به عنوان ابزاري براي دسترسي به دولت بکار ميگيرند، مشخص سازند.
آژانسها اين توانائي را دارند که فرآيندهائي را به منظور برقراري پيوند رخدادهاي حيات يا نيازهاي خدماتي نهائي[57] با فرآيندهاي ميراثي موجود و سيستمهاي غيرنهائي[58]، مهندسي دوباره کنند.
سازمان بخش Wider State و دولت محلي، در همه سطوح آمادهاند تا خطمشيها، استانداردها، راهحلهاي ممکن را مورد پذيرش قرار دهند.
واحد دولت الکترونيک ميتواند پوشيدگي و امنيت قابل قبولي را به همراه تصديق اعتبار، مورد توسعه قرار دهد و آژانسها آنها را بپذيرند.
آژانسها ميتوانند تساوي دسترسي به اطلاعات و خدمات را تامين کنند.
واحد دولت الکترونيک ميتواند هماهنگي، تطبيق، و تماميت در ابتکارات شهروند الکترونيکي و تجارت الکترونيکي را تامين کنند.
واحد دولت الکترونيک و آژانسها ميتوانند تغييرات و تجديدات راهبردي را پيشبيني نمايند.

6-4-4- ايالت نبراسکا [59]

6-4-4-1- چشمانداز

با بکارگيري دولت الکترونيک، ايالت نبراسکا در هر مکان و در هر زماني براي کسبوکار آماده خواهد بود.

6-4-4-2- اهداف

دولت به شهروندان، و دولت به کسبوکار

هر شخصي که کسبوکاري را با دولت ايالت انجام ميدهد، ميتواند به وبسايت ايالت برود، به آساني اطلاعات يا خدماتي را که ميخواهد پيدا کند، و در صورت تمايل تراکنشهايش را بطور کامل الکترونيکي انجام دهد.

دولت به دولت

آژانسهاي ايالتي، خدمات را بهبود خواهند داد، و موجب بالابردن کارائي و تاثيردهي عمليات دولتي از طريق همکاري، ارتباط، و اشتراک داده مابين آژانسهاي دولتي در همه سطوح ميشوند.

دولت به کارمند و عمليات داخلي

آژانسها عمليات داخلي را بررسي ميکنند تا برنامهها و راههاي موثر و ارزشمند دولت الکترونيک را تعيين کنند. هدف از اين تلاش، اصلاح کارائي و تاثيردهي به وسيله تعويض عمليات دستي با تکنيکهاي خودکار است.

6-4-5- کشور برونئي دارالسلام (Brunei Darussalam)[60]

6-4-5-1- چشمانداز

يک دولت هوشمند الکترونيکي[61] با چشمانداز خدماترساني مدني در قرن 21.

6-4-5-2- ماموريت

دولت مقتدر برآن است تا براي دادن بهترين خدمات به ملت، حکومتگري و خدمات الکترونيکي ارائه کند.

6-4-5-3- راهبردها

چارچوب راهبردي، تعيينگر يک نقشه راه[62] قوي، با تجسم بر يک دولت هوشمند الکترونيکي و با چشمانداز خدمات مدني در قرن 21ام است. مبتني بر فاکتورهاي کليدي موفقيت مشخص، هم راهبردهاي هستهاي و هم چارچوب راهبردي قاعدهمند، خصوصا اهداف و عمليات راهبردي، بايستي موافق با نتايج تعيينشده باشند.

راهبرد هستهاي 1: تاسيس چارچوب ساختاري دولت الکترونيک براي تحقق و حمايت از نتايج مهم.

هدف1 – زيرساخت بنيادي

هدف2 – معماري دولت الکترونيک

هدف3 – مکانيزمهاي نظارت[63] و بازبيني و تنظيمکننده[64]

راهبرد هستهاي 2: تزريق Smart Capital براي ايجاد زيرساخت مطمئن و مضامين مورد دسترس

هدف4 – زيرساخت دولت الکترونيک

هدف5 – عمليات و خدمات رايج دولت الکترونيک

هدف6 – عمليات و خدمات ويژه دولت الکترونيک

راهبرد هستهاي 3: توسعه منابع اجتماعي براي بکارگيري ظرفيتها، استعدادها، و نوآوريها در فراسوي اقتصاد ICT-LED .

هدف7 – اقدامات اقتصادي و اجتماعي مبتني بر دانش.

6-4-5-4- اهداف

هدف راهبردي اول: ايجاد چارچوب رسمي و بنيادي
- برپائي كميته اجرائي دولت الكترونيك، به همراه دبيران آن، براي بهبود در طرح عملياتي دولت الكترونيك (2000)
- برپائي مركز IT بروئني دارالسلام (مركز EG) به همراه نيروي انساني DIT&SS (2001)
- برپائي مركز IT در همه وزارتخانهها (MIT) و واحد IT (IUT) سازماني در همه دپارتمانها به همراه نيروي انساني MSD (2001)
هدف راهبردي دوم: ايجاد معماري دولت الکترونيک
- بازبيني و تحول مداوم در خطمشيها، رويهها، آئيننامهها و قانونهاي مناسب با نيازمنديهاي HRM/HRD (2001)
- بازبيني و تحول مداوم در خطمشيها، رويهها، آئيننامهها و قانونهاي مناسب با نيازمنديهاي HRM/HRD (2001)
- بازبيني و تحول مداوم در خطمشيها، رويهها، آئيننامهها و قانونهاي مناسب با نيازمنديهاي HRM/HRD (2001)
- بازبيني و تحول مداوم در خطمشيها، رويهها، آئيننامهها و قانونهاي مناسب با نيازمنديهاي مالي MOF (2001)
- برپائي چارچوب امنيتي در رابطه با دولت الكترونيك و شامل خطمشي و استانداردهائي به منظور بهترين عملكردها (2001)
- برپائي چارچوب قانوني متناسب با دولت الكترونيك (2001)
- برپائي ارتباطات چارچوب معماري باز و شبكهسازي، به همراه خطمشي و استانداردهائي به منظور بهترين عملكرد (2001)
- برپائي چارچوب معماري باز در پلاتفرم محاسباتي[65] شامل خطمشي و استانداردهائي به منظور بهترين عملكرد (2001)
- انجام تداركات ارزيابي، سرمايهگذاري، تامين وجه، و رديابي سريع (2001)
- پيادهسازي طرح IT خدماتي (2001)
هدف راهبردي سوم: برپائي مکانيزمهاي نظارتي و تنظيماتي
- بازبيني و تنظيم مداوم مجريان خدماتي و تداركدهندگان مرتبط بادولت الكترونيكي از طريق انجمن BIT (2002)
- بررسي و بازبيني از عملكرد مداوم ساليانه IT در آ‍ژانسهاي دولتي (2002)
هدف راهبردي چهارم: برپائي زيرساخت دولت الکترونيک
- توسعه ارتباط شبكه مركزي[66] براي همه وزارتخانهها و دپارتمانها(2002)
- توسعه سيستمهاي شبكه مركزي با امكان استفاده از اينترنت و اكسترانت در همه وزارتخانهها و دپارتمانها (2002)
هدف راهبردي پنجم: گسترش خدمات و عمليات رايج و متعارف دولت الکترونيک
- راهاندازي عمليات دادهاي و شبكهاي دولت به وسيله مركز EG (2001)
- راهاندازي مديريت شبكهاي به وسيله مركز EG (2001)
- راهاندازي طراحي شبكهاي به وسيله مركز EG (2001)
- زيرساخت كليدي عمومي و امضاي ديجيتالي به وسيله مركز EG (2001)
- راهاندازي خدمات Help-Desk به وسيله مركز EG (2001)
- راهاندازي خدمات پست الكترونيك و پيامرساني به وسيله مركز EG (2001)
- راهاندازي ميزباني وبسايت رسمي دولت الكترونيك به وسيله مركز EG (2001)
- راهاندازي پورتالهاي دولت الكترونيك به وسيله مركز EG (2001)
- توسعه خدمات بهبودرساني و بازيابي حوادث و اتفاقات به وسيله مركز EG (2001)
- توسعه خدمات رسيدگي به امور اضطراري به وسيله مركز EG (2001)
- توسعه خدمات مربوط به نگهداري[67] از دادهها به وسيله مركز EG (2001)
- توسعه خدمات عملياتي عمومي به وسيله مركز EG (2001)
هدف راهبردي ششم: گسترش خدمات و عمليات ويژه دولت الکترونيک
- سيستم اطلاعاتي مالي و حسابداري خرانهاي[68] به انضمام مديريت پروژه و تداركات الكترونيكي (2002)
- مديريت منابع انساني به انضمام تبادلات كاري و آموزشي (2002)
- كارت هوشمند چندكاره[69] (2002)
- Net (2002)
- مركز EG (2002)
- عمليات و خدمات اينترانتي و اكسترانتي مخصوص آژانسها(2002)
هدف راهبردي هفتم: ايجاد اقدامات اقتصادي و اجتماعي مبتني بر دانش[70]
- اقدامات بازاريابي جامعه اطلاعاتي به وسيله دبيرخانه BIT (2001)
- برپائي آموزش IT براي خدمات مدني به انضمام برنامه آموزش مبتني بر رايانه و آموزش الكترونيكي به وسيله مركز EG، CSI، و وزارتخانهها (2001)
- برپائي مهارتهاي IT در همه برنامهها به وسيله MOE (2001)
- برپائي پارك سايبر[71] به وسيله MOC (2001)
- برپائي شبكه ملي اطلاعاتي و اقدامات جامعه مبتني بر دانش با مركز پشتيباني محلي به وسيله MIPR (2001)
- برپائي مركز چندرسانهاي[72] الكترونيكي محلي و كيوسكهاي هوشمند[73] به وسيله MOC (2001)

6-4-5-5- ساختار

6-4-6- نقش راهبردي دولت الکترونيک INK [74]

INK [75] يک نقش منحصر بفرد دولت الکترونيک در دولت Kansas دارد. در سال 1998، قوه قانونگذار، لايحهاي براي برپائي يک سازمان فنآوري اطلاعات حکومتي براي دولت ايالتي تصويب کرد و فرماندار اين لايحه را به عنوان يک قانون تائيد کرد. اين قانون جديد، يک انجمن اجرائي فنآوري اطلاعات (ITEC) [76] با 17 عضو براي اداره و طراحي سازماني فنآوري اطلاعات تاسيس کرد. ITEC اعضاي کابينه بخش اجرائي و صاحبمنصباني از همه بخشهاي دولت مثلا مجرياني از بخش خصوصي دارد. مدير اجرائي INKعضوي از ITECاست. ITEC مسئول پذيرش موارد زير است:

سياستهاي منابع فنآوري اطلاعات و متدولوژيهاي مديريت رويهها و پروژهها براي همه آزانسهاي ايالت.
يک معماري فنآوري اطلاعات، شامل سيستمهاي ارتباطاتي، شبکهها و تجهيزات، که همه آژانسهاي ايالت را دربر دارد.
استانداردهائي براي مديريت دادهها در سطح همه آژانسهاي ايالت.
يک طرح مديريت فنآوري اطلاعات راهبردي براي ايالت..

قانون مورد نظر، همچنين يک معماري فنآوري اطلاعات پايه يا CITA [77] را ايجاد کرده است. CITA مسئول معماري فنآوري اطلاعات ايالت است. CITA همچنين به عنوان عضوي در ITEC خدمت ميکند. همچنين اين قانون متصديان فنآوري اطلاعات پايه يا CITO ها[78] را براي هر شاخه از دولت ايجاد کرد. CITO ها مسئول بازبيني و مشاوره با آژانسها در شاخههاي مربوطهشان جهت کنترل از اينکه آژانس خطمشي ITEC و رويههاي CITA را پذيرفتهاند، هستند. هيات کميسيون و مشاوران ايجادشده به وسيله ITEC يا به وسيله اساسنامه قانوني، به عنوان کارشناسان اصلي در يک مقام مشورتي براي ITEC بکار ميروند.

6-4-6-1- طراحي ITEC

طبق توضيحات داده شده در قمست قبل، CITA که با کميته طراح فنآوري اطلاعات ايالت کار ميکند، مسئول طراحي مديريت اطلاعات راهبردي يا SIM [79] است. طرح SIM به وسيله ITEC تصويب گشته و به کميسيون مشترک فنآوري اطلاعات قانونگذار يا JCIT [80] ارائه شده است. JCIT کميتهاي مشتمل بر 5 سناتور[81] و 5 نماينده[82] است و کارش پرداختن به اشتباهات در مصوبات مربوط به فنآوري اطلاعات Kansas است.

طرح جاري SIM ، شامل 15 عينيت در دولت الکترونيک و 21 اقدام اوليه ويژه براي فنآوري اطلاعات ايالت است. INK مسئوليت رهبري 5 اقدام اوليه زير را بر عهده دارد:

مرکز کسبوکار Kansas
پورتال معاملات الکترونيکي[83]
استانداردهاي وب موجود در سراسر ايالت
سيستم مکانياب اطلاعات دولتي Kansas[84] (KGILS، فهرست شاخصداري از اطلاعات و خدمات عمومي ارائه شده به وسيله آژانسهاي ايالت است)
طراحي و معماري بازاريابي خدمات پورتال INK براي دسترسي بيسيم

INK، همچنين مسئوليتي براي 11 اقدام اوليه ديگر تخصيص داده است. اين اقدامات شامل قراردادن همه فرمهاي دولتي بصورت برخط و توسعه يک پورتال کارمندي براي منابع انساني[85] و مساعدههاي کارمندي است. اين طرح مستلزم آن است که INK با بخش قضائي[86] در يکپارچگي برخط همه موارد اطلاعاتي محکمهاي ايالتي و محلي کار کند؛ و INK مشخصههاي ويژهگرائي را که کاربران توسط آنها ميتوانند ديدگاههاي خود را از خدمات INK در وب شخصيسازي کنند، کشف نمايند. اقدامات ديگر طرح SIM که INK با آنها سروکار دارد عبارتند از: زيرساخت کليد عمومي[87] براي امنسازي تراکنشها و بررسي اعتبارات، شبکه آموزش و پروش Kansas [88] ، و ارائه برخط خصوصيات جغرافيائي Kansas است. سرانجام، طرح SIM، اجراي يک شبکه هوشيار سلامتي[89] براي بيمارستانها و سازمانهاي سلامتي عمومي مطرح ميکند. طرح راهبردي INK، از اين اقدامات طرح SIM پشتيباني ميکند.

6-4-6-2- چشمانداز، ماموريت و عينيتهاي INK

سرپرست هيات مديره[90] INK، يک هيات 10 نفره از دبيران کابينه و اعضاي اجرائي از واحدهاي ايالتي و محلي، بخش خصوصي، و گروههاي کاربري ايالت هستند.

اين هيات، چشمانداز و ماموريت زير را پذيرفته است:

چشمانداز هيات INK : دگرگوني مثبت رابطه بين شهروندان، کسبوکارها، و دولتها از طريق عمليات و خدمات دولت الکترونيک با خصوصيات يکپارچه و کارآمد.

ماموريت هيات INK : تدارک دروازه الکترونيکي به اطلاعات و خدمات دولتي Kansas

براي رسيدن به اين چشمانداز و ماموريت، INK، عينيتهاي قانوني[91] زير را در اختيار دارد و سه عينيت راهبردي[92] ديگر را نيز پذيرفته است.

6-4-6-4- عينيتهاي قانوني

مشورت و رايزني با آژانسهاي عمومي و ايالتي؛
تدارک دسترسي الکترونيکي به دولت Kansas ؛
فراهمکردن و بهينهسازي تعامل آسان با شهروندان، کسبوکارها، و دولت تا اطلاعات و خدمات Kansas تحت تضمين پوشيدگي، امنيت، وقابليت دسترسي قرار گيرد؛
افزايش مقدار، کيفيت، و ارزش اطلاعات و خدمات Kansas ؛
هماهنگکردن خدمات INK با اقدامات ايالتي و انجام مديريت در اطلاعرساني و خدماترساني؛
انجام يک طرح سرمايهگذاري در خود[93] که رشد خدمات اطلاعاتي را بطور هميشگي توسعه ميدهد؛
اکتشاف و اجراي فنآوريهائي براي بهبود دسترسي به خدمات و اطلاعات Kansas.
توسعه عمليات تماما يکپارچه برخط؛
اجراي خدمات برخط که پتانسيل پذيرش بازار و نرخ مصرف بالائي داشته باشد؛
ايجاد عملياتي که بتواند به آساني و با استفاده از معماريهاي رايج، کدهاي(اشياي) قابل استفاده مجدد، و فنآوريهاي توسعهپذير، به عمليات آينده توسعه يابد.

6-4-6-7- عينيتهاي راهبردي

6-4-7- شهر Redondo Beach [94]

6-4-7-1- چشمانداز

دولت الکترونيکي، ابزاري است که آژانسها را قادر ميسازد تا نيازمنديهاي مشتريان را از طريق خدماتدهي و اطلاعرساني دولتي فراهم کنند. مشتريان ما، چه داخلي و چه خارجي، ميتوانند به آساني به خدمات و راههاي آسان ارتباطي که ما آنها را تهيه ديدهايم دسترسي پيدا کنند.

دولت الکترونيک، فرصتي را براي ما فراهم ميکند تا ماموريتمان را با خدمات سطح بالا، کارا، و قدرتمند انجام دهيم. از طريق فنآوري، ما قادر خواهيم بود هنگامي که مشتريان به اطلاعاتي نياز دارند آنها را فراهم کنيم. در اين صورت شهروندان از طريق اين کارائي مفيد دولت، ميتوانند خدمات بهتري دريافت کنند.

همچنين دولت الکترونيک وسيلهاي است براي اعمال اين تفکر که چگونه آژانسهاي دولتي محلي عمليات کسبوکار خود را سازماندهي و توسعه دهند. شهروندان ما بطور فزاينده بدنبال خدمات و اطلاعاتگيري آسان، سريع، سالم و به گونه برخط هستند.

در پاسخگوئي به نيازهاي در حال افزايش براي خدمات برخط، اين شهر مي‌تواند از فن‌آوري‌هاي اينترنتي به عنوان نيروي محركي براي تجديدنظر اينكه چگونه كسب‌‌وكار مورد عمل قرار گيرد، استفاده نمايد. سيستم‌هاي كسب‌وكار مهندسي مجدد شده، مي‌توانند نتايح حقيقي و ملموس دولت الكترونيك باشند.

براي دست‌يابي به موفقيت، دولت الكترونيك بايد در اموري كه به كاربران اين امكان را داده كه توسط يك رسانه با يك طريق آسان و شهودي تعامل داشته باشند، از فن‌آوري استفاده كند. از اين رو، نه تنها بايد در روياروئي با نيازهاي در حال تغيير گروه‌ها و اشخاص، انعطاف داشته باشد، بلكه بايد همچنين فن‌آوري جاري را نيز سرلوحه كار خود قرار دهد. سيستم‌‌هاي ما بايستي به روشي طراحي شوند كه اجازه دهند با تغييرات غيرقابل پيش‌بيني در فن‌آوري انطباق و سازگاري داشته باشند.

اينترنت و اينترانت شهري، مي‌توانند به عنوان ابزارهاي بسيار موثري براي كارمندان شهر مطرح باشند تا با شهروندان، با يكديگر، و با اشخاص ارتباط برقرار سارند و كسب‌وكار خود را انجام دهند. اطلاعات، به سرعت مي‌توانند از طريق دستيابي الكترونيكي قابل دسترس قرار گيرند، و در نتيجه هزينه‌ها كاهش يافته و كارائي بالا مي‌رود.

تسهيلات موجود در اينترنت، با قابليت دسترسي 24/7 ذاتي خود، مشاركت در امور شهري را براي بسياري از خانواده‌ها كه اكنون ملزم به “ساعت‌هاي اداري” هستند، ممكن مي‌سازد.از اين رو، شهروندان، درك بهتري از اجتماع‌شان و پيچيدگي بيانيه‌هاي دولتي خواهند داشت. در هر صورت، براي اينكه خدمات شهري برخط موفق عمل نمايد، كاربران بايد از جهت پوشيدگي و امنيت خدمات اطلاعاتي مبتني بر وب مطمئن باشند. توقع عمومي آن است كه خدمات دولت الكترونيك هميشه در دسترس باشد، تراكنش‌ها مطمئن باشند، و سازمان‌هاي دولتي اطلاعات مربوط به شهروندان را مورد اشتراك قرار ندهند.

6-4-7-2- موفقيت‌هاي اخير

اين شهر، اخيرا گام‌هاي زير را در پيمودن بسوي دولت الكترونيك كسب كرده است:

اجاره سه‌ساله رايانه‌هاي Dell به منظور بروزرساني رايانه‌هاي روميزي[95] با تجهيزات سريع‌تر، فراگيرنده‌تر، و كاراتر در مصرف انرژي.
پياده‌سازي شبكه رسمي[96] (NET)، مجهزشده با ارتباطات Adelphia، براي اتصال تاسيسات 12گانه و عمارت شهري. I-NET، اين امر را ممكن مي‌سازد كه شهر از منفعت‌هاي تازه‌ترين فن‌آوري براي بهبود و اصلاح ارتباطات داخلي و نقل‌وانتقالات داده‌اي استفاده كند.
كنابخانه عمومي شهر، در حال حاضر دسترسي عمومي با قابليت برخط به كاتالوگ كتابخانه‌اي تدارك مي‌دهد. به علاوه مشتريان مي‌توانند بطور 24/7، به خدمات مرجعي متصل شوند و در انجمن كتاب “Chapter-a-day” ثبت‌نام نمايند.
در طول سال گذشته، اداره امور شهري[97]، با استفاده از فن‌آوري، اسناد را به صورت شبيه‌‌سازي‌شده درآورد، بطوري كه عموم مردم و كارمندان مي‌توانند به آساني برنامه كاري، صورت جلسات، گزارشات، و ديگر اسناد برخط را جستجو و بازيابي نمايند.
دپارتمان فن‌آوري اطلاعات، اخيرا سيستم پستي Group-Wise را پياده‌سازي كرد، بطوري كه اكنون كارمندان مي‌توانند از طريق اينترنت به صندوق پست الكترونيكشان دسترسي داشته باشند.
همچنين، در طول سال گذشته، دپارتمان پليس اسناد خود را با استفاده از فن‌آوري به صورت شبيه‌سازي‌شده درآورد. اين دپارتمان، همچنين واحدهاي داده‌اي سيار را در ماشين‌هاي پليس راه‌اندازي كرد و اخيرا تجهيزات دوربين ويدئوئي درون‌ماشيني را به آنها اضافه كرد.
دپارتمان‌هاي شهري، اطلاعات و فرم‌هاي خود را به صورت برخط در دسترس قرار دادند. مثلا، دپارتمان مهندسي و ساختمان، اطلاعات ساختماني و نظارت را به صورت برخط ارائه نموده است.

6-4-7-3- نيازمندي‌هاي اجتماع[98]

بيانيه نيازمندي‌هاي اجتماع، به وسيله شهروندان و كسب‌وكارها كه در گزارش “Connecting Redondo Beach” گردآوري شده است، از سوي اين شهر در اكتبر 2001 منتشر شده است. ارتباطات بي‌درنگ، متمركز بر يك صفحه وب تعاملي است كه دسترسي برخطي به برنامه عملياتي اجتماع شهري، صورت جلسات، نظام شهرداري، اسناد، و گزارشات؛ يك تقويم اجتماعي، و قابليت پست الكترونيكي اعضاي انجمني مهيا مي‌سازد. يك موتور جستجوي قوي، براي بكارگيري خدمات و اطلاعات برخط مورد نياز است كه به وسيله اين گروه مورد جستجو قرار مي‌گيرد: نقشه‌ها؛ اطلاعات توسعه دهنده اقتصادي؛ ماموريت‌هاي شغلي؛ شناسائي خدمات قابل دسترسي؛ درخواست خدمات؛ پيوندهائي به ديگر صفحات وب انجمن؛ تراكنش‌هائي شامل پرداخت اجرت‌ها و جريمه‌ها؛ تداركات مربوط به گواهي‌نامه‌ها و جوارها؛ و خلق مجدد عملبات ثبتي دپارتمان.

اين شهر، به عنوان زيربنائي براي ايجاد خدمات ذكرشده، يك سيستم مديريت مضامين (CMS)[99]، طراحي مي‌كند. سه فاز دولت الكترونيك، عبارتند از: اطلاعات، ارتباطات، و تراكنش. CMS، ستادهاي شهري را به سوي دو مولفه نخستين، يعني اطلاعات و ارتباطات، حركت مي‌دهد. اين سيستم، مديريت داده‌ها را آسان مي‌نمايد و موجب نمايش اطلاعات به گونه موثر و بهنگام مي‌شود. سومين مولفه دولت الكترونيك، يعني تراكنش، در زمان بعدي، هنگامي كه يك سيستم مديريت مالي جديد در فرآيند عمليات قرار مي‌گيرد، تحقق پيدا مي‌كند.

6-4-7-4- نيازمندي‌هاي داخلي

توسعه يك سيستم مديريت مالي (FMS)[100] جديد، در بيشتر دپارتمان‌ها براي ارائه خدمات برخط مبتني بر تراكنش[101]، اساسي است. به علاوه، براي قادرنمودن شهروندان به منظور انجام تراكنش در كسب‌وكار برخط شهري، اين FMS جديد اجازه مي‌دهد گزارش‌گيري اعتباري و مالي، تداركات، فرآيند پرداخت، فرآيند پرسنلي، زمان‌بندي و غيره ساده و موثر شوند.

ديگر عمليات كاربردي با الويت بيشتر، يك سيستم مديريتي مولفه‌هاي روابط (CRM)[102] است. CRM، اين امكان را مهيا مي‌سازد كه همه كميته‌هاي شهري بتوانند درخواست‌هاي خدماتي شهروندان، نظرات، و بيانيه‌ها را رديابي كنند، و گزارشات موجود در اطلاعات را با سهولت و كارائي بيشتري جمع‌آوري نمايند.

سرانجام، برنامه دولت الكترونيك Redondo Beach، بايد يك اينترانت را راه‌اندازي نمايد. با استفاده از يك اينترانت، اطلاعات منتشر مي‌شود، ارتباطات تقويت مي‌شود، و تراكنش‌ها هدايت مي‌شوند، و از اين رو، فرصت بسيار مهم و بزرگي براي شهر مهيا خواهد شد. هزينه‌هاي مرتبط با انتشار اطلاعات، ارتباطات، و تراكنش‌ها، با استفاده از اينترانت مي‌تواند كاهش پيدا كند. اطلاعات ايجادشده، مي‌تواند به آساني هرچه تمام‌تر در دسترس كارمندان قرار گيرد، و با آسان‌شدن ارتباطات، اخبار و وقايع مهم و اطلاعات از طريق سازمان‌ها مي‌تواند به گونه مهمي تقويت شود و موجب كارائي در خدمات خواهد شد.

6-4-8- ايالت آندراپرادش[103]

6-4-8-1- چشمانداز

اين ايالت، اولين ايالتي بود كه در كشور هند پتانسيلهاي موجود در ICT را براي بكارگيري آن در بهبود دولت تائيد كرد.

دولت آندراپرادش براي ارائه خدمات موثر به شهروندان با استفاده از ابزارها و اهرمهاي مختلف فنآوري ارتباطات و اطلاعات جهت ايجاد دولت الكترونيك تدبيري انديشيد.

چشماندار دولت الكترونيك، بر استقرار دولت SMART بنا نهاده شده است. SMART مخفف كلمات زير است:

Simple : دولت ساده و غيرتجملي
Moral : دولت بااخلاق و وجدان
Accountable : دولت مسئول
Responsive : دولت پاسخگو
Transparent : شفافيت در امور دولت

استراتژي دولت الكترونيك، اهرم مدبرانهاي است در رسيدن به اوج دولت SMART. استفاده از فنآوري اطلاعات توسط دولت آندراپرادش، يك موقعيت پيشتاز و برتر را در عصر اطلاعات و انتقال به جامعه اطلاعاتي فراهم كرده است.

6-4-8-2- چارچوبها و راهبردها

راهبرد دولت آندرپرادش جهت تحقق دولت الكترونيك تدريجا طي چند سال مشخص شده است. برخي از نتايج زودرس عبارتند از:

پروژه CARD[104]– پروژه پيادهسازي و مكانيزاسيون ثبت اسناد قانوني مثل انتقاد اسناد، گرو گذاشتن اسناد، وقف املاك، و … است.در طي سه سال از شروع طرح، 239 اداره ثبت اسناد مكانيزه شده و 2.8 ميليون سند رايانهايشده و 2.1 ميليون اموال و دارائي ارزيابي شده است.
MPHS[105]– پروژه بررسي چندمنظوره خانوارها كه در آن بانك اطلاعاتي جهت 75 ميليون شهروند و 35 ميليون ركورد زمين ايجاد شده است.
C-TAS[106]– تحت اين پروژه، مكانيزاسيون 233 منطقه دارائي و 300 اداره زيرمجموعه آن انجام گرفت.
Compact[107]– سيستم ثبت فروشندگان و مغازهدارها و پرداخت ماليات بر فروش آنها كه بصورت مكانيزه انجام ميشود

دولت آندراپرادش پتانسيلهاي موجود در بكارگيري ارتباطات اينترنتي و فنآوريهاي وب را براي بهبود خدمات دولتي جهت بكارگيري آن در خدماتدهي با سرعت بالا به شهروندان و در راستاي توسعه اقتصادي بررسي كرد.

دولت، جهت تبديل اين پتانسيلها به واقعيت با چالشهائي مواجه بود كه از جمله آنها عبارتند از:

فنآوري – گستره سريع تغييرات فنآوري، انتخاب روشي جهت اختصاص هزينه مناسب در بين راهحلهاي ممكن را شامل ميسازد.
منابع – احتياج به سرمايهگذاري منابع كلان، يك قدم اساسي و موثر براي اجراكردن پروژههاي وابسته به هم در يك زمان مشخص است.
اولويتبندي – اولويتبندي برنامههاي كاربردي دولت الكترونيك، يك نياز ضروري است، چرا كه حدود 1500 نوع خدمات در حوزه ICT قابل اجرا است.
روش اجرا – تضميني لازم است كه پروژههاي دولت الكترونيك با يك روش حداقل هزينه و با محوريت خدماترساندن به شهروندان آماده شوند.

دولت آندراپرادش، سپس چارچوب و راهبرد مناسبي براي چالشهاي فوق درنظر گرفت كه در جدول زير آمده است:

راهبرد	چارچوب
معماري ICT	فنآوري
مدل PPP	منابع
برنامه كاري دولت الكترونيك	اولويتبندي
مدل 6c	اجرا

دولت آندراپرادش، جهت انجام پروژههاي دولت الكترونيك در يك حوزه، دريافت كه سيستمهاي پيچيده را در قالب پروژههاي مجزا و به صورت سيستمهاي خوداتكا اجرا كرده و در نهايت، آنها را به هم مرتبط كند. اين روش، از روش ايجاد سيستمهاي موقت و جزيرهاي كاملا متفاوت و داراي مزيتهاي بسيار است.

در ژوئن سال 2001، دولت آندراپرادش به مدت 5 ماه با ياري از مشاورين بينالمللي، استاندارهاي فنآوري، سياستهاي امنيتي و راهبردي زيرساختار Public Key را آماده كرد. مدلها و برنامههاي مشترك تبادل اطلاعات در دولت و ساختار فنآوري كه پيشنهاد شد، بسيار روشن و شفاف بود و بيشك اينها كليدهاي موفقيت در حين اجرا بود. استانداردهاي تعريفشده براي هريك از بخشها، قادر بودند بصورت تضميني و مطمئن دو سيستم رايانهاي را به هم متصل كرده و يكپارچهسازي انجام گيرد. استانداردهاي ماحصل مصوبهاي بود كه همه سازمانها، وزارتخانهها و دستاندركاران توسعه دولت الكترونيك آن را قبول داشتند و آن را در پروژههاي دولت الكترونيك بكار ميبستند.

پژوهشها نشان ميدهند كه دولت آندراپرادش براي تدوين چارچوب ICT، سه نكته مفيد و اساسي زير را مدنظر داشت:

ديدگاه سازماني[108]: در حالتي كه هر سازماني مستقل و جدا از ديگر سازمانها و وزارتخانهها عمل كند، هيچ نفع و مزيتي در ايجاد دولت الكترونيك ندارد. هيچ ادارهاي به تنهائي در ارائه خدمات الكترونيكي موفق نيست. سازمانها به تشريك مساعي نياز دارند و نبايد خودمحور و مستقل عمل كنند.

بنابراين بايد ضمن ارائه يك راهبرد مشخص، همزمان چندين برنامه كاربردي را كه در راستاي حركت به سمت دولت الكترونيك است با يك سياست متمركز اجرا كرد، هدف نهائي برنامههاي كاربردي و ساختار ICT، آن است كه در زمان معيني همه سازمانها خدمات دولت به شهروندان را تنها از يك پنجره واحد ارائه دهند.

دستورالعملها و استانداردهاي اينترنت: دستورالعملها و استانداردها، مطئنا بايد قابليت توسعه خدمات ادارهها و سازمانها را بر روي وب دارا باشند. اين موضوع، يك نياز ضروري است كه همه برنامههاي كاربردي، مطابق با استانداردهاي فنآوري اينترنت توسعه يابند. واضح است كه استفاده از فنآوري اينترنت در پروژهها و برنامههاي گوناگون، منجر به يك دگرگوني بنيادين در آنها ميشود.
يكبارساختن، هميشه استفادهكردن: گسترش و توسعه يك معماري ثابت و ساختار مشترك عملياتي، به بخشها و سازمانهاي دولتي اجازه خواهد داد كه سازمانها فقط يكبار زيرساختي را بنا كنند و سپس آن را در برنامههاي كاربردي گوناگون بكار گيرند. ساختار برنامه بايد قادر باشد برنامههاي جاري را پشتيباني كرده، و پايهگذاري براي نوآوريها و برنامههاي آينده باشد. همچنين، هسته برنامههاي كاربردي بايد بصورتي طراحي شده باشد كه علاون بر استفاده در يك اداره، قابل استفاده در ادارت گوناگون و سازمانهاي بزرگتر نيز باشد. نتايج بكارگيري اين روش آن است كه بطور چشمگيري هزينههاي طراحي، توسعه، پيادهسازي، آموزش و نگهداري سيستمها كاهش پيدا ميكند.

6-4-9- سازمان تنظيم آئيننامه آفتكشي ايالت كاليفرنيا[109]

برنامه راهبردي دولت الكترونيك، چشم‌انداز ما را براي بكارگيري خدمات الكترونيكي به منظور تحولي در چگونگي انجام كسب‌وكار تعيين مي‌كند. به عبارت ديگر، برنامه راهبردي دولت الكترونيك، يك راهبرد چشم‌اندازانه[110] براي تحول عمليات كسب‌وكار دپارتمان تنظيم آئيننامه آفتكشي (DPR)[111] ارائه مي‌نمايد. اين طرح، پاسخي به اين چالش از طريق انجام ماموريتي براي دولت الكترونيك (يعني eDPR) است تا كل خدمات آفتكشي را با بكارگيري راه‌حل‌هاي موثر، مفيد، و قابل دسترس فن‌آوري دولت الكترونيك مهيا نمايد كه مي‌تواند ماموريت ما را در حفاظت محيط مورد پشتيباني قرار دهد.

اين برنامه، همچنين راهبردها و اقداماتي را براي جنبش DPR به سمت عمليات پيشرفته الكترونيكي از طريق فرآيندهاي كسب‌وكار اصلاح‌شده و فن‌آوري‌هاي داخلي مهيا مي‌كند.

6-4-9-1- اهداف راهبردي eDPR

سه هدف راهبردي eDPR، عبارتند از:

با پياده‌سازي راه‌حل‌هاي مناسب دولت الكترونيك،‌ كارمندان دپارتمانها بتوانند عمليات خود را بطور موثر و با كارائي بيشتر انجام دهند.
دسترسي فوري به همه اطلاعات دپارتمان در مورد اثرات محيطي و منفعت‌هاي استفاده از آفتكشي در كاليفرنيا.
ارائه همه موجوديت‌هاي كنترل‌شده با قابليت اجراي همه تراكنش‌هايشان با اين دپارتمان و بطور الكترونيكي، با استفاده از روش‌هاي مطمئن، آسان، و مناسب براي نيازمندي‌هايشان.

6-4-9-2- چشم‌اندازي براي eDPR

براي رسيدن به پتانسيل كاملي از دولت الكترونيك و به منظور بهبود و اصلاح راهي كه مشتريان در تعامل با DPR دارند، بايستي ابتدا ماموريت، چشم‌انداز و اهداف راهبردي‌مان را تعيين كنيم تا راهي در اين اقدام مهم مهيا كنيم:

ماموريت ما، بيانگر آن است كه ما چگونه عهده‌دار تعيين دوباره روابط بين مشتريانمان باشيم و اينكه چطور با بكارگيري دولت الكترونيك انجام آن را بيشنهاد دهيم.
چشم‌انداز ما بيانگر آن است كه اگر ما بتوانيم در پياده‌سازي راهبردهايمان و كسب كامل پناتسيل دولت الكنرونيكمان موفق باشيم، راضي ميشويم.
اهداف راهبردي ما، نتايج نهائي را كه دولت الكترونيك در تحقق چشم‌اندازمان به آنها خواهد رسيد، تعيين مي‌كنند.

همچنين، تعيين مي‌كنيم كه چگونه راهبرد دولت الكترونيكي‌مان، از چشم‌اندازي كه دولتمردان از دولت الكترونيكي دارند پشتيباني مي‌كند. اينگونه تطبيق‌دهي با چشم‌انداز دولتمردان، براي تضمين آنكه ما با ديگر دپارتمان‌ها كار خواهيم كرد، تلاش‌هاي مضاعف را به حداقل خواهيم رساند، راه‌حل‌هاي فن‌آوري عمومي را به اشتراك خواهيم گذاشت، نوآوري‌ها را پرورش خواهيم داد، و بقيه تمركزمان را بر صاحبان دولت، شهروندان كاليفرنيا، خواهيم گذاشت، حياتي محسوب مي‌شود.

6-4-9-2- 1- ماموريت eDPR

رساندن همه خدمات طيق برنامه، با بكارگيري راه‌حل‌هاي فن‌آوري دولت الكترونيك موثر، مفيد، و قابل‌دسترس، تا ماموريت حفاظتي محيطي‌مان تحقق پيدا كند.

6-4-9-2- 2- چشم‌انداز eDPR

مردم، دسترسي فوري و مطمئني به اطلاعات منظم داشته باشند و بتوانند براحتي كسب‌وكارشان را با DPR به انجام برسانند.

چشم‌انداز ما، چشم‌انداز دولتمردان را مورد پشتيباني خود قرار داده و دربردارنده عناصر مهم زير است:

رهبري. چشم‌انداز ما، نياز به آن دارد كه ما يك نوع رهبري در تحولات داشته باشيم، اينكه چگونه يك مورد بيروني را با تمركز بر مشتري بپذيريم و چطور بر روي آن عمل كنيم. ما بايستي از بهترين تجربيات استفاده كنيم، موارد كسب‌كار را براي پشتيباني تجهيزاتي مشخص كنيم، بطور مستقيم مشتريانمان را براي شور و مشورت و آگاهي‌رساندن از اقداماتي كه انجام مي‌دهيم درگير كنيم، و فرصت‌هاي پروژه‌اي[112] ثابت، وليكن واقع‌بينانه‌اي داشته باشيم.
به‌اشتراك‌گذاري اطلاعات و دانش. دولت الكترونيك، بيانگر مشاركت مستقيم عموم در تصميم‌گيري، و بيانگر دولتي باز است. نوع، مقدار، و مناسبت دسترسي اطلاعات و بازبودن تصميم‌گيري، تصميماتي كه مي‌گيريم را به شدت مورد تجلي قرار مي‌دهد.
تحول‌دهي به فرآيندهاي كسب‌وكار و سازماندهي. چشم‌انداز ما، بطور مستقيم، بيانگر آن است كه ما بطور پيوسته فرآيندهاي كسب‌وكارمان را براي رويارويي با نيازمندي‌هاي مشتريان و كاهش مدت زمان عمليات و هزينه‌هاي غيرضروري، مورد اصلاح قرار مي‌دهيم. سپس، بايستي بطور كامل اين اصلاحيات را به همراه تحولات فن‌آوري و سازماندهي، مورد اتكا قرار دهيم. همچنين بايستي به ايجاد يك مديريت سلف‌سرويس يكجا[113] تمركز كنيم، چرا كه اين راه بسيار مهمي براي كسب منفعت‌هاي دولت الكترونيك است.
راه‌حل‌هاي توام[114]. توسعه اينترنت، اين امكان را فراهم مي‌آورد تا دسترسي وسيعي براي دولت الكترونيك فراهم آيد، و به آن قابليت بازترشدن، ارزانترشدن، و آسان‌تر شدن در بكارگيري مي‌دهد. با آگاهي از اين موضوع، ما نبايد راهبردهائي را ارائه دهيم كه گروهي بر گروهي ديگر در محيط تجاري رقابتي، مورد توجه و طرفداري قرار گيرد. تمام اقدامات دولت الكترونيك ما بايد از ابزارهاي باز، ارزان، و قابل دسترس براي عموم استفاده كنند.
شراكت و همكاري با افراد، سازمان‌ها، كسب‌وكارها، و دولت. در مسير انجام اقدامات دولت الكترونيك، ما بايد به عنوان شريكاني با شهروندان، مسئولان كشاورزي بخش[115]، انجمن‌هاي نظارتي، شريكان صنايع، و S.EPA عمل كنيم. اين شريكان مي‌توانند حمايت‌هائي در اصلاح مداوم فرآيندهاي ما داشته باشند، راه‌حل‌هاي يكپازچه‌اي كه نيازهاي مشتريان‌مان را مورد نظر قرار مي‌دهد را مهيا كنند، و فن‌آوري‌هاي قابل دسترسي گسترده‌اي را فراهم سازند تا اين امكان به مردم داده شود كه صرفنظر از موانع فيزيكي يا دانشي كه با آن سازماندهي شده‌ايم با ما تعامل برقرار سازند.

6-4- نتيجهگيري

در اين بخش، به برنامهريزي راهبردي دولت الكترونيك، چه بصورت محلي (سازمان، شهر، بخش، ايالت) و چه بصورت مركزي (دولت ملي) پرداخته شده است. بسياري از كشورها براي توسعه دولت الكترونيك خود، اقدام به ايجاد يك برنامه راهبردي نمودند. چشمانداز، اهداف، ماموريت، اولويت و ارزشها، از مهمترين ابعادي بودند كه در سندهاي مختلف مورد تبيين قرار گرفتند.

مشاهده شده كه با توجه به ابعاد وسيع دولت در سطح يك كشور، تنها با يك سند راهبردي بخوبي نميتوان ابعاد دولت الكترونيك را در سطوح مختلف و جزئيات منطقهاي و محلي تعيين كرد. لذا برخي كشورها، براي دولت محلي خود نيز اقدام به توليد سند راهبردي دولت الكترونيك نمودهاند.

[1] – [غفاريان 80]

[2] – [زاهدي 79]

[3] – mission

[4] – vision

[5] – values

[6] – goals

[7] – objectives

[8] – roles

[9] – responsibilities

[10] – timelines

[11] – www.nonprofits.org/npofaq/03/22.html

[12] – منظور از دوره بلند مدت، دورهاي است که بيش از يک سال باشد.

[13] – [فرد 82]

[14] – [فرد 82]

[15] – [فرد 82]

[16] – [فرد 82]

[17] – [Gupta 2004]

[18] – Strategy Management

[19] – planning

[20] – organising

[21] – directing

[22] – coherent

[23] – well-founded

[24] – Information Systm

[25] – finance

[26] – [Mesa 2001] ، شهري در ايالت Arizona در ايالات متحده امريكا است.

[27] – flexible

[28] – seamless

[29] – responsive

[30] – Guiding Values

[31] – e-prepare

[32] – www.ci.mesa.az.us

[33] – materials

[34] – [Washtenaw 2003] ، بخشي در ايالت ميشيگان در ايالات متحده آمريكاست.

[35] – Community engagement

[36] – Phased implementation

[37] – E-information

[38] – Portal access

[39] – fraud

[40] – Server

[41] – Identifications

[42] – password

[43] – Directory

[44] – firewalls

[45] – Funding

[46] – Traditional

[47] – Modified Traditional

[48] – Self-Funding

[49] – commercial provider

[50] – risks

[51] – win-win

[52] – Legal issues

[53] – Leadership

[54] – knowledge society

[55] – compelling

[56] – practical

[57] – front end

[58] – back end

[59] – [Nebraska 2003]

[60] – [Brunei 2005]

[61] – E-SMART

[62] – roadmap

[63] – Monitoring

[64] – Regulatory

[65] – computing

[66] – Net-centric

[67] – Warehousing

[68] – Treasury Accounting and Financial Information System (TAFIS)

[69] – Multipurpose Smart Card

[70] – Knowledge-based

[71] – Cyber Park

[72] – Multimedia

[73] – Smart Kiosks

[74] – [Ron 2003]

[75] – Information Network of Kansas (INK)

[76] – Information Technology Executive Council (ITEC)

[77] – Chief Information Technology Architect (CITA)

[78] – Chief Information Technology Officers (CITOs)

[79] – Strategic Information Management Plan (SIM Plan)

[80] – Joint Committee on Information Technology (JCIT)

[81] – Senator

[82] – Representative

[83] – e-Trucking

[84] – Kansas Government Information Locator System (KGILS)

[85] – Human Resources

[86] – Judicial Branch

[87] – Public Key Infrastructure (PKI)

[88] – KanEd

[89] – Health Alert Network

[90] – Board of Directors

[91] – statutory objectives

[92] – strategic objective

[93] – self-funded

[94] – [Redondo 2002] ، شهري در ايالت كاليفرنيا در ايالات متحده آمريكاست.

[95] – desk- top computers

[96] – Institutional Network

[97] – City Clerk’s Office

[98] – COMMUNITY NEEDS

[99] – Content Management System (CMS)

[100] – financial management system (FMS)

[101] – transaction-based

[102] – constituent relationship management system

[103] – [Satyanarayana 2002]

[104] – Computer-aided Administration Of Registration Department

[105] – Multi Purpose Household Survey Project

[106] – Computerized Treasury Accounting System

[107] – Computerized Administration Of Commercial

[108] – Enterprise approach

[109] – [Paul 2002]

[110] – visionary

[111] – Department of Pesticide Regulation (DPR)

[112] – deadlines

[113] – one-stop

[114] – Integrate Solutions

[115] – County Agricultural Commissioner (CAC)