تحلیل بازار با 5 نیروی رقابتی مایکل پورتر

مایکل پورتر در زمینه تحلیل بازار،پنج شاخص را مطرح نموده که یک استراتژیست با توجه به آنها به بررسی بازار یک کسب و کار پرداخته و نتایج این تحلیل ها و آنالیزها،وضعیت آن کسب و کار را جهت بهبود یا تغییر و یا توسعه و یا حتی حذف بازار آن کسب و کار نشان خواهد داد .
پنج نیروی رقابتی پورتر مطابق شکل زیر می باشد :

1-قدرت چانه زنی مشتریان:

این آیتم تحت تاثیر عوامل زیر می باشد و نسبت آنها به اینصورت مشخص می گردد:

الف-تعداد مشتریان : نسبت معکوس

ب-قدرت ادغام عمودی پسرو مشتریان : نسبت مستقیم

ج-میزان حیاتی بودن محصول : نسبت معکوس

د-حجم خرید مشتریان : نسبت مستقیم

پ-میزان اطلاع مشتریان از نحوه تولید و دیگر اطلاعات فنی محصول : نسبت مستقیم

با توجه به توضیحات فوق در خصوص کسب و کار اینجانب که ارایه خدمات طراحی و نظارت در زمینه تاسیسات مکانیکی می باشد ، مشتریان این حرفه کارفرمایان حقیقی و حقوقی می باشند / زمانیکه تعداد مراجعه کار زیاد می شود ،امکان تعیین قیمت بالاتر و حتی انتخاب پروژه ها از میان یکدیگر برای ما مهیا و نتیجتا قدرت چانه زنی کارفرمایان که مشتری ما محسوب می شوند کم می گردد و بلعکس / همچنین هرگاه کارفرمایان ما خود دارای دفتر فنی باشند ،در صورت بالا بودن قیمت کار از طرف ما و صرف نداشتن برای آنها و بخصوص اگر مطابق دیدگاه غالب ،که ملاک تصمیم گیری نرخ است و نه کیفیت ،قدرت چانه زنی مشتریان ما بالا خواهد رفت و بلعکس / کارهای ارجاعی به ما ،از اهمیت های متفاوت برخوردار است از بیمارستان تا یک واحد مسکونی ساده ،این حساسیت از زیاد به کم تغییر می کند در پروژه های با حساسیت بالا که نیاز به طراحی و نظارت تخصصی تر دارد قدرت چانه زنی مشتریان ما کم خواهد شد و بلعکس / هرچه زیربنای پروژه بیشتر باشد با توجه به بالا رفتن رقم ریالی،هم پروژه برای ما جذابیت پیدا می کند هم از طرفی پرداخت رقم ریالی برای مشتریان دشوار می گردد ،پس قدرت چانه زنی مشتریان بالا می رود و بلعکس / با اطلاع داشتن مشتریانمان از حجم و اطلاعات فنی کار ،دیگر می تواندبرآورد ریالی و حتی میزان توقع از کیفیت کار برای او مشخص می گردد که باعث بالا رفتن قدرت چانه زنی مشتریان می گردد و بلعکس /

2-قدرت چانه زنی تامین کنندگان:

این آیتم تحت تاثیر عوامل زیر می باشد و نسبت آنها به اینصورت مشخص می گردد:

الف-تعداد عرضه کنندگان : نسبت معکوس

ب-تعداد محصولات جایگزین عرضه کنندگان : نسبت معکوس

ج-فروش عمده عرضه کننده : نسبت معکوس

د-میزان تمایز بین محصولات عرضه شده : نسبت مستقیم

و-میزان هزینه های ثابت عرضه کنندگان : نسبت معکوس

ه-قابلیت ادغام عمودی پیشرو : نسبت مستقیم

با افزایش تعداد عرضه کنندگان خدمات طراحی و نظارت ، مشتریان به راحتی انتخاب می کنند و قدرت چانه زنی ما به عنوان عرضه کننده کم می شود / با توجه به اینکه تاسیسات جزء جدایی ناپذیر از ساختمان ها می باشد به تبع به طراحی و نظارت آن نیز کماکان نیاز است و خدمات جایگزین در حال حاضر وجود ندارد پس قدرت چانه زنی ما در حال حاضر بالا می باشد / در صورت نیاز به طراحی یا نظارت یک مجموعه بزرگ با بالا رفتن رقم ریالی ما به عنوان عرضه کننده خدمات فاقد قدرت چانه زنی بالا می شویم / با افزایش تمایز در تنوع خدمات ارایه شده مثلا استفاده از نرم افزارهای متنوع می توانیم قدرت چانه زنی خود را بالا ببریم / میزان هزینه های ثابت ، زیاد در حرفه ما موضوعیت ندارد / با ادغام عمودی پیشرو برای این حرفه می توان در نظر گرفت که خودمان یک شرکت مندسین مشاور تاسیس کنیم که باعث افزایش قدرت چانه زنی ما به عنوان عرضه کننده می شویم چون یک پله بالاتر رفته ایم که باعث کم شدن تعداد عرضه کنندگان در آن رده می گردد /

3-تهدید تازه واردها:

این آیتم تحت تاثیر عوامل زیر می باشد و نسبت آنها به اینصورت مشخص می گردد:

الف-سرمایه مورد نیاز : نسبت معکوس

ب-میزان دسترسی به کانالهای توزیع تازه واردها: نسبت مستقیم

ج-میزان امتیازات ویژه تازه واردها: نسبت مستقیم

د-میزان تمایز : نسبت معکوس

و-میزان یادگیری و تجربه پیشکسوتان: نسبت معکوس

ه-میزان سختگیری دولت برای تازه واردها : نسبت معکوس

با توجه به حرفه اینجانب که نیاز زیادی به سرمایه ندارد که تهدید تازه واردها را بالا می برد / میزان دسترسی به کانالهای توزیع می تواند آشنایی با کارفرماها و کارفرمایان باشد که برای ما نسبت به تازه واردها یک برتری ایجاد می کند / میزان امتیازات ویژه برای ما آشنایی با نرم افزارهای تخصصی و قوانیین و آیین نامه ها و استانداردهای ایران و آمریکا می باشد و از همه مهمتر به روز بودن که باعث کاهش تهدید تازه واردها می شود / تمایز در این حرفه کم است به عنوان مثال گرایشهای تاسیسات مکانیکی ساختمانی و تاسیسات گازرسانی و تاسیسات زیر بنایی آب و فاضلاب که معمولا مهندسی های مکانیک اکثر این تخصص ها را حتی به صورت سطحی دارند که تنوع شغلی را کم و تهدید تازه واردها را بیشتر می کند / میزان تجارب و دید فنی به مرور زمان در این حرفه بیشتر می شود و ایجاد یک فاصله و یک حاشیه امن می کند البته به شرط به روز بودن و ارتقا روز به روز دانش فنی / سختگیری در ورود تازه واردها با عناوین و شرط حداقل سابقه مثلا 3 سال باعث شده شرایط کاری برای ما بهتر باشد ولی بالاخره 3 سال سابقه باید از یک جایی شروع شود!!!! /

4-تهدید محصولات یا خدمات جایگزین:

این آیتم تحت تاثیر عوامل زیر می باشد و نسبت آنها به اینصورت مشخص می گردد:

الف-میزان هزینه محصولات یا خدمات جایگزین: نسبت معکوس

ب-کیفیت عملکرد محصولات یا خدمات جایگزین: نسبت مستقیم

با توجه به ماهیت این حرفه ، محصول یا خدمات جایگزین تا به این لحظه وجود ندارد /

5-قدرت رقابت بین رقبای موجود:

این آیتم تحت تاثیر عوامل زیر می باشد و نسبت آنها به اینصورت مشخص می گردد:

الف-هم ترازی رقبا : نسبت مستقیم

ب-تعداد رقبا : نسبت مستقیم

ج-هزینه های ثابت : نسبت مستقیم

و-موانع خروج : نسبت مستقیم

ه-هزینه های تبدیل : نسبت مستقیم

هرچه رقبا از نظر دانش فنی و تجربه و دید فنی در یک تراز باشند رقابت سختتر می شود که برای ما هم ترازی زیاد مصداق ندارد/ هر چه تعداد رقبا بیشتر باشد رقابت قدرمندتر است که در حرفه ما رقبا زیاد هستند / هرچه هزینه های ثابت بیشتر باشد رقابت شدیدتر است که در این حرفه هزینه ثابت زیاد نیست / هرچه موانع خروج از کسب و کار بیشتر باشد رقابت شدیدتر است ولی در این حرفه موانع خروج زیاد نمی باشد / هرچه هزینه های تبدیل بیشتر باشد شدت رقابت بیشتر می شود ولی این مورد درباره حرفه ما موضوعیت ندارد /