اطلاعات عمومی درباره بورس اوراق بهادار

اطلاعات عمومی درباره بورس اوراق بهادار

فهرست مطالب ارائه شده در این قسمت شامل موارد زیر است:

۱- تاریخچه بورس دنیا و ایران

۲- نحوه خرید و فروش سهام

۳- کارگزاران

۴- گروه های صنعت

۵- نحوه محاسبه شاخصهای مختلف بورس

۶- انواع تالارها

۷- مزایای پذیرش در بورس اوراق بهادار

۸ – حق پذیرش و حق درج

۹- تالار های منطقه ای

۱۰- انواع بورس

در این قسمت سعی نموده ام که مطالب عمومی تر ارائه گردد. لازم به ذکر است که این مطالب سال گذشته جمع آوری شده است. شاید در برخی از موارد شاهد تغییر شده باشیم. اما به نظرم رسید چنانچه از این موارد مطلع باشید، مفید خواهد بود.

جهت توضیحات هر یک از موضوعات فوق به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

 اطلاعات عمومی درباره

بورس اوراق بهادار

۱- تاریخچه بورس دنیا و ایران

– تاریخچه بورس دنیا:

در قرن پانزدهم میلادی , بازرگانان و صرافان بلژیکی در شهر “بورژ” در مقابل خانه مردی به نام “فن در بورزه”(واندر بورس) جمع می شدند و به داد و ستد می پرداختند. بدین ترتیب نام فعالیتی که بعدها یعنی در سال ۱۴۶۰ بازار متشکلی را شامل گشت از اسم آن مرد بلژیکی گرفته شد.

 اولین بورس اوراق بهادار در دنیا در شهر آمستردام و توسط اولین شرکت چند ملیتی به نام «کمپانی هند شرقی هلند» پدیدار شد. به همین نحو، شرکت «کمپانی هند شرقی هلند» اولین شرکتی بود که سهام منتشر کرد. شرکت «کمپانی هند شرقی هلند» از سلسله عواملی برای نیل به موفقیت برخوردار بود: ۵۰ هزار نفر کارمند غیر نظامی با ارتش خصوصی مشتمل بر ۴۰ ناوجنگی، ۳۰ نفر ملوان و ۱۰ هزار خدمه و البته گردش فزاینده سود. این شرکت با وجود بازاری برای سهام و اوراق قرضه خود، احتمالاً قویترین اقتصاد در تاریخ جهان را داشته است. کلید موفقیت این شرکت درحقیقت حضور «عموم» در مالکیت آن بوده است.

با توجه به تشکیل بورس اوراق بهادار لندن قبل از قرن ۱۹، تا سال ۱۸۰۱ هیچگونه مقررات یا عضویت رسمی در بورس اوراق بهادار لندن مشاهده نشد. درحالی که بزرگترین گام‎های تغییر در تاریخ دنیا به وقوع می‎پیوست، هنوز تعدادی اعتقاد داشتند که خرید وفروش سهام امری غیر اخلاقی و شیطانی محسوب می‎شود.

هم زمان با انتشار فهرست ابزارهای مالی در قهوه‎خانه ای در لندن، کارگزاران سهام در زیر درختی در خیابان «وال استریت» نیویورک جهت دادوستد سهام، نشست ترتیب دادند. وال استریت، یک دیوار مستحکم در نیویورک بود که به هرعلتی توسط هلندیان بنا شده بود. در سال ۱۷۹۲، ۲۴ کارگزار سهام قراردادی را امضا نمودند که بعدها «هیأت سهام و بورس نیویورک»- شرکتی که بعدها به بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE) تبدیل شد- جایگزین آن گردید.

قرار داد «باتن وود(Buttonwood)» نه تنها پیدایش بورس اوراق بهادر نیویورک را باعث گردید بلکه شاهد انکار ناپذیری مبنی بر توسعه ایالات متحده و تبدیل آن به یک ابرقدرت اقتصادی محسوب شد. جالب است که وال استریت در کنار دیگر سمبل ایالات متحده یعنی آسمان‎خراش‌ها ، به عنوان نماد قدرت و پول این کشور به شمار می‎رود.

امروزه نقش بورس‎های اوراق بهادار در اقتصاد جهان غیرقابل انکارند. شاید محققین نیز هیچگاه تصور نمی‎کردند که کاری که شرکتی در ۴۰۰ سال پیش ابداع نمود، سراسر دنیا را دربرگیرد. (ترجمه و تهیه: کریم کریمی، کارشناس مسئول امور بین‌الملل، سازمان بورس و اوراق بهادار)

– تاریخچه بورس ایران:

بورس اوراق بهادار تهران در بهمن‌ماه سال ۱۳۴۶ بر پایه قانون مصوب اردیبهشت‌ماه ۱۳۴۵ تأسیس شد. دوران فعالیت بورس اوراق بهادار را می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد: دوره نخست (۱۳۵۷-۱۳۴۶)، دوره دوم (۱۳۶۷-۱۳۵۸)، دوره سوم (۱۳۸۳-۱۳۶۸) و دوره چهارم (از ۱۳۸۴ تاکنون).

اما ریشه های ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران به سال ۱۳۱۵ بازمی‌گردد. در این سال یک کارشناس بلژیکی به نام ران لوترفلد به همراه یک کارشناس هلندی، به درخواست دولت وقت ایران، درباره تشکیل بورس اوراق بهادار مطالعاتی نمودند و طرح تأسیس و اساسنامه آن را تنظیم کردند. در همان سال‌ها یک گروه کارشناسی در بانک ملی نیز به مطالعه موضوع پرداختند و در سال ۱۳۱۷ گزارش کاملی درباره جزئیات مربوط به تشکیل بورس اوراق بهادار تهیه کردند.

اما آغاز جنگ جهانی دوم فرصت ادامه فعالیت را از کارشناسان گرفت. از سرگیری مطالعات در این زمینه به فرصت مناسبتری نیاز داشت که این فرصت پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و حاکم شدن آرامش نسبی بر ایران برای اتاق بازرگانی،اتاق صنایع و معادن،بانک مرکزی و وزارت بازرگانی ایجاد شد تا چند سالی را به بررسی پیرامون این بازار و شرایط ایران برای تشکیل آن بپردازند.

در سال ۱۳۴۵ قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار را تهیه و لایحه مربوط را به مجلس شورای ملی ارسال کردند. لایحه مزبور در اردیبهشت ۱۳۴۵ تصویب شد،اما به دلیل عدم آمادگی بخش صنعتی و بازرگانی بورس تهران در پانزدهم بهمن ماه ۱۳۴۶ با ورود سهام بانک صنعت و معدن- به عنوان بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی آن زمان- فعالیت خود را آغاز کرد.

دوره نخست (۱۳۵۷-۱۳۴۶):

بعد از ورود بانک صنعت و معدن در ۱۵ بهمن ۴۶، شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضه عباس آباد به بورس تهران راه یافتند. در طی ۱۱ سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران (سال‌های ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷) تعداد شرکت‌ها و بانک‌ها و شرکت‌های بیمه پذیرفته شده از ۶ بنگاه اقتصادی در سال ۱۳۴۶ به ۱۰۵ بنگاه در سال ۵۷ افزایش یافت.

دوره دوم (۱۳۶۷-۱۳۵۸):

پیروزی انقلاب اسلامی و وقوع جنگ تحمیلی در این دوره رویدادها و تحولات بسیاری را به دنبال داشت. از دیدگاه تحولات مرتبط با بورس اوراق بهادار نخستین رویداد، تصویب لایحه قانون اداره امور بانک‌ها در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۵۸ توسط شورای انقلاب بود که به موجب آن۳۶ بانک‌ تجاری و تخصصی کشور در چهارچوب ۹ بانک شامل ۶ بانک تجاری و ۳ بانک تخصصی ادغام و ملی شدند. چندی بعد و در پی آن شرکت‌های بیمه نیز در یکدیگر ادغام گردیدند و به مالکیت دولتی درآمدند و همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیر ۱۳۵۸ باعث گردید تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند. به گونه‌ای که تعداد آنها از ۱۰۵ شرکت و مؤسسه اقتصادی در سال ۱۳۵۷ به ۵۶ شرکت در پایان سال ۱۳۶۷ کاهش یافت.

دوره سوم (۱۳۸۳-۱۳۶۸):

 با توجه سیاستگزاران اقتصادی کشور به تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار در سال ۱۳۶۸، تعداد شرکتها از ۵۶ شرکت در سال ۱۳۶۷ به ۲۴۹ شرکت در سال ۱۳۷۵ افزایش یافت.

 از سوی دیگر، روند پرنوسان فعالیت بورس اوراق بهادار تهران در سالهای ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۵،به ویژه نوسانهای شدید و یک سویه قیمتها در سالهای ۱۳۷۰،۱۳۷۳و۱۳۷۴،افت وخیزهای دوره ای قابل توجهی را در پی داشته که برآیند آنها به انتظارات سرمایه گذاران و بی اطمینانی حاکم بر این بازار انجامیده است.

سال ۱۳۷۰ سال پررونقی برای بازار سرمایه بود. در این سال افزایش چشمگیری در ارزش و حجم معاملات بازار پدید آمد. این رشد به سبب عرضه سهام در مقیاس بالا از طرف سازمان‌های دولتی، ورود ۲۹ شرکت جدید به فهرست شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، عرضه سهام به صورت نسبتاً فراگیر در سراسر کشور از طریق شبکه بانکی و عرضه سهام به کارگران به نرخ‌های ترجیحی براساس مصوبه موقت بود. از آنجا که در سال ۱۳۷۱ اقتصاد کشور دچار رکود نسبی شده بود.

عامل اصلی افزایش حجم معاملات به طور عمده مربوط به چهار ماه آخر سال ۱۳۷۳ و ناشی از عدم عرضه سهام توسط عرضه‌کنندگان عمده دولتی، افزایش قیمت شناور ارزهای خارجی و تشدید تورم بوده است که موجب ایجاد صف‌های تقاضا در این سال شد.

سال ۱۳۷۴ سال تأسیس شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهامی عام بود. در این سال ۴ شرکت سرمایه‌گذاری جدید تأسیس شد، همچنین یک شرکت توسعه منطقه‌ای به صورت سهامی عام در استان فارس تأسیس شد، از وقایع دیگر سال ۱۳۷۴ افزایش سرمایه‌گذاری در بخش دولتی بود که بر رشد بورس تأثیر به سزایی داشت.

وضعیت بورس در سال ۱۳۷۵ وضعیتی دوگانه بود. در نیمه نخست سال، روندهای حرکتی سال پیش همچنان ادامه یافت و شاخص‌های مختلف فعالیت در بازار بورس از روندی افزایشی برخوردار بود ، در نیمه دوم سال، شتاب یک سویه نوسان‌های قیمتی در بورس اوراق بهادار تهران کند شد و شاخص قیمت سهام از مهرماه تا پایان آن سال به میزان ۶/۹ درصد کاهش یافت.

در سال ۱۳۷۶ ساماندهی وضعیت اطلاع رسانی به عنوان یکی از مهمترین تمهیدات بازیابی کارکردهای طبیعی بورس اوراق بهادار تهران مورد توجه قرار گرفته است. در این باره، به منظور دسترسی آسان و سریع کاربران مختلف به اطلاعات آماری درست،دقیق و بهنگام، کمیت و کیفیت اطلاعات عرضه شده در چارچوب نشریه های آماری ادواری بورس بازنگری و بهسازی شد.

روند سریع بهبود شاخص‌ها، رشد ارزش معاملات، افزایش حجم دادوستد سهام، رشد پرشتاب قیمت‌ها، حضور پرتعداد روزانه سهامداران در تالار بورس، افزایش شمار خریداران و تحولات دیگر بیانگر رشد و توسعه بازار سرمایه ایران بود. رشد روزافزون بورس نشان از جایگاه مهم این نهاد در پیشبرد و توسعه اقتصاد ملی در سال‌های آتی داشت.

رشد بورس تهران در سال ۱۳۷۸ نیز ادامه یافت. و این رشد در سال ۱۳۷۹ باعث بوجود آمدن سال درخشانی در پرونده بورس تهران شد. در این سال بازدهی بورس به ۸۶/۵۹ درصد رسید که در مقایسه با سایر فرصت‌های سرمایه‌گذاری و تورم ۶/۱۲ درصدی در این سال بسیار شایان توجه بود.

در سال ۸۰ نیز بورس روند رو به رشدی را دنبال کرد

سال ۱۳۸۱ سال پرفراز و نشیبی برای بورس بود. شاخص کل بورس تا شهریور ماه این سال با افزایش همراه بود. در این سال به تدریج رفتار سرمایه‌گذاران تغییر یافته و با وجود آنکه انتظار کاهش نسبی قیمت سهام شرکت‌های ناشی از تقسیم سود در مجامع عادی متصور بود، اما عملاً بازار با رفتار دیگری روبه‌رو شد که به ظاهر متناقض با آموخته و شیوه‌های متداول رفتار سرمایه‌گذاران بود.

سال ۱۳۸۲، سال ثبت رکوردهای جدید در بورس اوراق بهادار تهران بوده است. در این سال همۀ نماگرهای عمده فعالیت، با رسیدن به حد نصاب‌های تازه، که از بدو فعالیت بورس اوراق بهادار تهران بی‌سابقه بوده است،

فعالیت بورس اوراق بهادار تهران طی سال ۱۳۸۳ در دو بخش متمایز رونق و رکود نسبی بازار قابل بررسی است. عملکرد بورس تهران در نیمه‌ اول سال به‌رغم دو افت محسوس در ماه‌های اردیبهشت و مرداد، هم‌چنان متأثر از روندهای حرکتی سال پیش از آن بود و نماگرهای مختلف فعالیت بورس از روندی افزایشی برخوردار بودند، به‌گونه‌ای که حجم دادوستد و شاخص قیمت سهام در این دوره به بالاترین حد خود در تمامی سال‌های فعالیت بورس رسید. در همین سال سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی ایران تاسیس شد.

دوره چهارم (از ۱۳۸۴ تاکنون):

در سال ۱۳۸۴، نماگرهای مختلف فعالیت بورس اوراق بهادار در ادامه روند حرکتی نیمه دوم سال ۱۳۸۳، همچنان تحت تأثیر رویدادهای مختلف داخلی و خارجی و افزایش بی‌رویه شاخص‌ها در سال‌های قبل از روندی کاهشی برخوردار بودند و این روند، به جز دوره کوتاهی در آذرماه تا پایان سال قابل ملاحظه بود. از آذرماه سال ۱۳۸۴، سیاست‌ها و تلاش دولت و سازمان بورس باعث کند شدن سرعت روند کاهشی معیارهای فعالیت بورس شد، به‌گونه‌ای که تصویب قانون بازار اوراق بهادار، تغییر سیاست‌های داخلی سازمان بورس و پیش‌بینی آزادسازی قیمت سیمان به‌دلیل ورود این محصول به بورس فلزات، باعث رشد ۶/۶ درصدی شاخص قیمت در آذر ماه ۱۳۸۴ نسبت به ماه پیش از آن شد.

کاهش چشمگیر معاملات سهام در سال ۱۳۸۴، با توجه به اقدامات مؤثر فوق‌الذکر در سال ۱۳۸۵ به تعادل نسبی رسید.تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار از ۴۲۲ شرکت در پایان سال ۱۳۸۳ به ۴۳۵ شرکت در پایان سال ۱۳۸۵ افزایش یافت.

 از جمله رویدادهای اساسی این دوره عبارتند از:

تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (۱/۹/۸۴)

تشکیل شورای عالی بورس و اوراق بهادار

تشکیل سازمان بورس و اوراق بهادار

تشکیل بورس اوراق بهادار تهران (شرکت سهامی عام)

تشکیل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه

در سال ۸۶ بورس روند نسبتا رو به رشدی را دنبال کرد. شاید از دلایل آن بتوان به واگذاری شرکتهای دولتی به بورس نام برد. در همین سال بورس های کشاورزی ، فلزات و مشتقان نفتی در قالب بورس کالا به منظور بالا رفتن کارایی بازار با یکدیگر ادغام شدند. این روند در سال ۸۷ نیز دنبال شد و باعث بوجود آمدن شاخص کل بالا برای بورس شد. در  این سال ۵% سهام مخابرات وارد بورس شد.در این سال تعداد شرکتهای بورس با ورود شرکت سیمان کردستان در مهر ۸۷ به ۴۴۵ شرکت رسید.

۲- نحوه خرید و فروش سهام:

نحوه خرید و فروش در بازار رسمی و غیر رسمی متفاوت از یکدیگر است.در زیر ابتدا نحوه خرید و فروش در بازار رسمی ارائه می شود و سپس در بازار غیر رسمی ارائه می شود.

– نحوه خرید و فروش در بازار رسمی:

الف) ساعت انجام معامله:

معاملات اوراق بهادار در بورس تهران از شنبه تا چهارشنبه هر هفته به جز روزهای تعطیل عمومی، از ساعت ۹ تا ۱۲٫۳۰ و در یک نشست معاملاتی و از طریق تالارهای معاملات انجام می شود.

ب) نحوه انجام معامله:

انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران از طریق کارگزاران انجام می‌شود. این کارگزاران که در  انجام معاملات نقش نماینده خریدار و یا فروشنده را ایفا می‌کنند، دارای مجوز کارگزاری از سازمان و عضو بورس هستند

 ج) افتتاح حساب یا دریافت کد معاملاتی:

از آن‌جا که دادوستد اوراق بهادار با استفاده از سیستم رایانه‌ای و براساس کد خریدار و فروشنده انجام می‌شود، لازم است همه خریداران و فروشندگان دارای کد منحصر به خود باشند تا کارگزار بتواند براساس آن به خرید و فروش اوراق بهادار بپردازد. کد معاملاتی، شناسه‌ای ۸ کاراکتری است که براساس مشخصات و اطلاعات فردی سرمایه‌گذار – از جمله کد ملی وی – و به صورت ترکیبی از حرف و عدد تعیین می‌شود. این کد در واقع از سه حرف اول نام خانوادگی و یک عدد تصادفی، تشکیل شده است.

د)تکمیل فرم سفارش خرید یا فروش:

در این فرم اطلاعات مورد نیاز اعم از مشخصات شرکت کارگزاری، مشخصات سرمایه‌گذار، نام، تعداد و قیمت اوراق بهادار، چگونگی پرداخت یا دریافت وجه قید می‌شود. تعیین قیمت اوراق بهادار با مشتری است و مشتری می‌تواند تقاضای خرید یا فروش اوراق بهادار را در قیمت مشخصی تقاضا کند یا اینکه تعین قیمت را به کارگزار و شرایط بازار واگذار کند.

ه)ورود سفارش به سامانه معاملاتی:

پس از دریافت سفارش خرید یا فروش، کارگزار سفارش‌های دریافتی را با حفظ نوبت وارد سامانه معاملات می‌کند. اولویت‌بندی درخواست‌ها در صف تقاضای خرید(فروش) سهام ابتدا براساس قیمت‌های پیشنهادی خرید(فروش) صورت می‌گیرد و از بالاترین(پایین‌ترین) تا پایین‌ترین(بالاترین) قیمت اولویت‌بندی می‌شوند.

و) انجام معامله:

در سامانه معاملات صف تقاضا و سفارش‌های خرید در مقابل صف عرضه یا سفارش‌های فروش قرار می‌گیرد و در صورتی که قیمت پیشنهادی خرید و قیمت پیشنهادی فروش برابر شوند، معامله به‌طور خودکار توسط سیستم رایانه‌ای انجام می‌شود و سفارش‌ها از صف عرضه و تقاضا حذف می‌شوند.

ز)تسویه و پایاپای:

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، مسوول تسویه و پایاپای معاملات اوراق بهادار و همچنین ثبت و سپرده‌گذاری اوراق بهادار است. پس از انجام معامله در بورس و به‌طور معمول در پایان نشست معاملاتی، اطلاعات برای پایاپای اوراق و همچنین تطبیق با اطلاعات سهامداری ثبت‌شده در سیستم و برای اطیمنان از وجود سهامدار، صحت اطلاعات سهامداری ثبت‌شده (نام، مقدار سهام….)، کفایت موجودی اوراق سهامدار برای تسویه معامله و همچنین مسدود نبودن موجودی سهامدار (وثیقه، رهن و…)، به سپرده‌گذاری مرکزی ارسال می‌شود. سپرده گذاری با تعیین خالص تعهدات اعضای خود(کارگزاران) در روز دوم پس از انجام معامله یعنی T+ 2، گزارش تسویه را تهیه می‌کند. به عبارت دیگر در این مرحله، خالص تعهدات کارگزاران در مورد وجوه و اوراق بهادار تعیین و به آنان ابلاغ می‌شود.

انتقال مالکیت اوراق بهادار از فروشنده به خریدار(در مقابل انتقال وجوه از خریدار به فروشنده)، آخرین مرحله از فرآیندهای پس از انجام معامله به شمار می‌رود. پس از تطبیق اطلاعات و تعیین خالص تعهدات اعضاء در مرحله پایاپای اوراق(T+ 2)، اوراق بهادار در روز تسویه(T +3)، به صورت غیرفیزیکی(Book Entry) از حساب فروشنده اوراق بهادار به حساب خریدار منتقل می‌شود. شرکت سپرده‌گذاری در کنار انتقال غیر فیزیکی اوراق بهادار، اقدام به چاپ گواهی‌ سپرده‌گذاری و نقل انتقال سهام، معادل سهام خریداری شده برای خریدار و مانده سهام(در صورت وجود) برای مشتری فروشنده می‌کند.

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار یک شرکت سهامی عام است که بر پایه قانون بازار اوراق بهادار تشکیل شده است و بانک‌ها، شرکت‌های کارگزاری و سازمان بورس و اوراق بهادار  سهامداران اصلی آن هستند.

دامنه نوسان روزانه

دامنه نوسان روزانه قیمت سهام در بورس تهران ۲ درصد تعیین شده است و از این‌رو قیمت سهام یک شرکت در یک روز حداکثر ۲ درصد نسبت به قیمت پایانی روز قبل افزایش یا کاهش می‌یابد. دامنه نوسان قیمت مانع از نوسانات شدید قیمت‌ها و تلاطم بازار می‌شود.

 کارمزد معاملات

مشتریان برای انجام معاملات، کارمزدهای زیر را پرداخت خواهند کرد:

کارمزد کارگزاران، کارمزد بورس، کارمزد سازمان، کارمزد شرکت سپرده‌گذاری( کارمزد تسویه)، مالیات نقل و انتقال.

مجموع ملبغ کارمزد و مالیات ۱۵/۱ % مبلغ معامله خواهد شد.

– نحوه انجام معاملات در تابلوی غیررسمی:

کارگزاران باید مجوز مورد نیاز برای فعالیت در تابلوی غیررسمی را برای سهام شرکت یا شرکت های معین، از هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار اخذ نمایند.

کلیه سفارش های خرید و فروش در تابلوی غیررسمی فقط با قیمت محدود (Limit Order) اخذ می‌گردد.

انجام معاملات در تابلوی غیررسمی مشمول محدودیت نوسان قیمت نخواهد بود. سهام هر شرکت در تابلوی غیررسمی یک روز در هفته قابل معامله خواهد بود. روز و ساعت انجام معامله توسط هیأت مدیره بورس تعیین می‌شود. نحوه انجام معاملات در تابلوی غیررسمی به صورت توافقی بوده و کارگزاران صرفاً سفارش‌های دریافتی را جهت انجام در سامانه معاملات وارد می‌نمایند.

در صورتی‌که برای معاملات سهام یک شرکت خاص، یک کارگزار تعیین شده باشد صرفاً سفارش‌هایی که منجر به معامله گردند، در سامانه معاملات وارد می‌شوند. در صورتی که برای معاملات سهام یک شرکت خاص بیش از یک کارگزار مشخص شده باشد، کلیه کارگزاران سفارش‌های خود را بین ساعات ۸:۳۰ تا ۹:۰۰، وارد سامانه معاملات نموده و در پایان این زمان، کلیه معاملات به قیمت محاسبه شده توسط سامانه معاملات انجام شده و به ثبت می‌رسند و جلسه معاملاتی خاتمه می‌یابد. سفارشاتی که منجر به معامله نمی‌گردد از سیستم معاملات حذف می‌گردد و کارگزار مربوط موظف است در اولین جلسه معاملاتی بعدی این سفارشات را وارد سیستم نماید.

میزان کارمزد دریافتى کارگزاران از هر طرف معامله به شرح زیر محاسبه می‌گردد:

در معاملات سهام هر یک از طرفین معامله کارمزدى از قرار ۴ در هزار مبلغ معامله به کارگزارى که معامله را از طرف آنها انجام داده پرداخت خواهد کرد. در معاملات اوراق مشارکت هر یک از طرفین کارمزدى از قرار ۲ در هزار مبلغ معامله به کارگزار مربوط پرداخت خواهد کرد.

۳- کارگزاران

کارگزاران اشخاص حقوقی هستند که به نمایندگی از مشتریان و از طرف آنان اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار می‌کنند. فعالیت کارگزاری نیازمند کسب مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار(سبا) و عضویت در بورس است.

کارگزاران مجاز به ارائه خدمات زیر هستند:

الف) خدمات کارگزاری، کارگزار/ معامله‌گری و بازارگردانی

ب) خدمات مالی و مشاوره‌ای شامل

 کارگزاران برای ارائه خدمات یادشده کارمزد دریافت می‌کنند که میزان آن توسط سازمان و بورس تهران تعین می‌شود.

انتخاب کارگزار :

خرید و فروش اوراق بهادار در بورس صرفا از طریق کارگزاران انجام می‌شود و از این رو نیاز است که سرمایه‌گذاران با انتخاب کارگزار یا کارگزاران خود، فعالیت‌های معاملاتی خود را پی گیری کنند. هر مشتری می‌تواند با بیش از یک کارگزار کار کند اما با توجه به لزوم تمرکز فعالیت‌ها و امکان مدیریت بهتر سفارش‌های خرید و فروش، توصیه می‌شود مشتریان برای دریافت خدمات تعیین‌شده با یک کارگزار همکاری داشته باشند. (  منبع : سازمان بورس و اوراق بهادار ایران).

۴- گروه های صنعت

از آنجمله عبارتست از:

مواد و محصولات دارویی ، منسوجات، محصولات کاغذی، محصولات غذایی و آشامیدنی بجز قند و شکر، محصولات شیمیایی، ماشین آلات و تجهیزات، فلزات اساسی، سیمان، آهک و گچ، ساخت محصولات فلزی، انبوه سازی، املاک و مستغلات و …

هر گاه شرکتی وارد بورس شود آنگاه یا در یکی از گروههای موجود یا در یک گروه جدید قرار می گیرد. تا از تعداد و قیمت سهام آن برای محاسبه شاخص صنعت استفاده شود.

۵- نحوه محاسبه شاخصهای مختلف بورس

یکی از مهمترین معیارهای ارزیابی عملکرد سرمایه‌گذاری در بورس و حتی سرمایه‌گذاری‌های غیر مالی، شاخص‌های بورس و به خصوص شاخص کل تلقی می‌گردد.

مفهوم شاخص سهام

شاخص، یک معیار آماری است که تغییر حرکت و جهت یک اقتصاد یا یک بازار سهام را نشان می‌دهد. هر شاخص دارای متدولوژی محاسباتی خاصی است که معمولاً بر حسب تغییر از یک ارزش مبنا بیان می‌شود. مثلاً شاخص کل بورس تهران بر مبنای فرمول لاسپیرز با کمی‌تعدیل و بر پایه ارزش یکصد محاسبه می‌گردد

آنچه را که از طریق شاخص‌های کل، صنعت و مالی نمی‌توان دریافت شامل موارد زیر است:

الف) شاخص‌ها دلایل حرکت قیمت‌ها را نشان نمی‌دهند.

ب) شاخص معیار سنجش عملکرد پرتفوی سرمایه‌گذاران نیست.

ج) شاخص فاقد قابلیت مقایسه در بلند مدت است.

د) هر قدر شاخص‌ها به صنایع و طبقات مربوطه خردتر شوند، سودمندی بیشتری در تصمیمات سرمایه‌گذاری دارند.

(دکتر حسین زارعی شرکت پاسارگاد نیک)

در هر بازار بورس اوراق بهاداری می توان بنا بر احتیاج و کارایی شاخصهای زیادی را تعریف و محاسبه نمود. در تمام بورسهای دنیا نیز شاخص های زیادی برای گروهها و شرکتهای مختلف محاسبه می شود.

 بعنوان مثال در بازار سهام امریکا شاخص داو جونز (DOW &JONES ) تغییرات ۳۰ شرکت صنعتی ۲۰ شرکت حمل و نقل و ۱۵ شرکت خدماتی را نشان می دهد ویا شاخص نزدک ( NASDAQ ) تغییرات سهام خارج از بورس را نشان می دهد . دیگر شاخصهای معروف برخی از بورسهای دنیا عبارتند از :

بورس نیویورک S&P250 که برای ۲۵۰ شرکت محاسبه میشود و S&P500 که برای ۵۰۰ شرکت محاسبه می شود. بورس لندن FTSE توکیو NIKIIE و TOPIX امستردام AEX ، فرانسه CAC و آلمان DAX می باشد.

در بورس اوراق بهادار تهران نیز شاخصهای زیادی محاسبه می گردد که هر شخص یا گروهی بنا به نیاز خود از آنها استفاده می کند.

شاخص های زیر در بورس اوراق بهادار تهران محاسبه می شود:

شاخص کل قیمت، شاخص صنایع، شاخص پنجاه شرکت فعالتر، شاخص قیمت و بازده نقدی و شاخص بازده نقدی

۱- شاخص کل قیمت

شاخص کل قیمت در بورس تهران برای سه گروه محاسبه میشود که عبارتند از:

• شاخص قیمت کل بازار : که در محاسبه آن قیمت سهام تمام شرکتهای معامله شده تاثیر داده می شود .
• شاخص قیمت تالار اصلی : که در محاسبه آن فقط قیمت سهام شرکتهای معامله شده در تابلو اصلی تاثیر داده می شود .
• شاخص قیمت تالار فرعی : که در محاسبه آن فقط قیمت سهام شرکتهای معامله شده در تابلوی فرعی تاثیر داده می شود .

بورس تهران از فروردین ماه ۱۳۶۹ اقدام به محاسبه و انتشار شاخص قیمت خود با نام تپیکس (TEPIX) نموده است. این شاخص ۵۲ شرکت که در آن زمان کل شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را شامل می‌شدند، در برمی‌گرفت، بطوریکه شامل پرتفوی فرضی از کل سهام پذیرفته شده در بورس بوده است.

 شاخص مزبور با استفاده از فرمول زیر محاسبه می‌گردد:

P_it = قیمت شرکت iام در زمان t

 q_it = تعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان t

D_t = عدد پایه در زمان t که در زمان مبداء برابر p_ioq_io∑ بوده است

P_io = قیمت شرکت iام در زمان مبدأ

 q_io = تعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان مبدأ

n = تعداد شرکت‌های مشمول شاخص

شاخص قیمت بورس تهران تمامی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را در برمی‌گیرد و در صورتی که نماد شرکتی بسته باشد یا برای مدتی معامله نشود، قیمت آخرین معامله آن در شاخص لحاظ می‌گردد. همان‌گونه که از فرمول ۱ مشخص است، تعداد سهام منتشره شرکت‌ها معیار وزن‌دهی در شاخص مزبور است که این امر منجر به تأثیر بیشتر شرکت‌های بزرگ در شاخص می‌شود.

مثال: فرض کنید که فهرست شرکت های پذیرفته شده در بورس شامل ۳ شرکت با اطلاعات زیر باشد:

 از آن جا که در تاریخ مبدأ، ارزش جاری و ارزش پایه سهام یکسان است، ارزش جاری و ارزش پایه سهام برابر هم خواهد بود:

 حال می توان شاخص قیمت را از تقسیم ارزش جاری( ۲۱٫۳۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰) به ارزش پایه(۲۱٫۳۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰) ضرب در ۱۰۰ به دست آورد که زمان پایه یا تاریخ مبدأ برابر با عدد ۱۰۰ خواهد بود. حال اگر سهام شرکت‌ها مورد معامله قرار گیرند و سهام شرکت‌های ”الف“ و ”ب“ به ترتیب ۵۰۰ و ۲۰۰۰ ریال افزایش و سهام شرکت ”ج“ ۱۰۰۰ ریال کاهش یابد اطلاعات شرکت ها برای محاسبه شاخص به صورت زیر است:

 در این حالت، شاخص برابر ۴/۱۱۵ خواهد بود. (۱۰۰ * (۲۱٫۳۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰/ ۲۴٫۶۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰))

موارد تعدیل شاخص کل قیمت

 به طور معمول موارد زیر موجب تعدیل پایه شاخص می‌گردند:

۱ – افزایش سرمایه شرکت‌ها از محل آورده نقدی

۲ – افزایش تعداد شرکت‌های مشمول شاخص

۳ – کاهش تعداد شرکت‌های مشمول شاخص

۴ – تجزیه شرکت‌ها

۵ – ادغام شرکت‌ها

۶ – پرداخت سود نقدی (تنها برای تعدیل پایه شاخص درآمد کل)

۲- شاخص صنایع

شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران در صنایع مختلفی طبقه‌بندی شده‌اند. این طبقه‌بندی که براساس روش ISIC صورت می‌گیرد. بورس تهران اقدام به محاسبه شاخص قیمت برای هر صنعت می‌کند که همگی با فرمولی مشابه شاخص کل قیمت محاسبه می‌شوند.در یک تفکیک کلی‌تر، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران به دو گروه صنعت و مالی تقسیم شده‌اند که گروه مالی در برگیرنده شرکت‌های صنعت واسطه‌گری‌های مالی و گروه صنعت شامل کلیه شرکت‌های بورس به جز واسطه‌گری‌های مالی است. بورس تهران به محاسبه شاخص قیمت برای این دو گروه کلی نیز می‌پردازد که با نام شاخص مالی[۱] و شاخص صنعت[۲] منتشر می‌شوند و هر دو در طراحی، محاسبه و تعدیل از معیارهای شاخص کل قیمت پیروی می‌کنند.

۳- شاخص پنجاه شرکت فعالتر

این شاخص که نشان‌دهنده سطح عمومی قیمت ۵۰ شرکت فعالتر بورس تهران است با دو روش متفاوت محاسبه می شود. در روش اول که منجر به محاسبه شاخص ۵۰ شرکت فعالتر- میانگین ساده می‌شود از روش میانگین ساده استفاده می گردد و روش دوم نیز همانند شیوه محاسبه TEPIX است و منجر به محاسبه شاخص ۵۰ شرکت فعالتر – میانگین موزون می‌شود.

 آن چه در انتخاب ۵۰ شرکت مزبور که در دوره‌های سه ماهه صورت می‌گیرد، بیشترین اهمیت را دارد تعداد روز‌های دادوستد شرکت‌ها است. بورس تهران میزان نقدشوندگی یا فعالیت شرکت‌ها را ملاک اصلی برای گزینش ۵۰ شرکت قرار داده و به همین سبب شاخص مزبور را شاخص ۵۰ شرکت فعالتر نامیده است.

۴- شاخص قیمت و بازده نقدی

شاخص قیمت و بازده نقدی یا همان شاخص درآمد کل با نماد TEDPIX از فروردین ۱۳۷۷ در بورس تهران محاسبه و منتشر شده است. تغییرات این شاخص نشانگر بازده کل بورس است و از تغییرات قیمت و بازده نقدی پرداختی، متأثر می‌شود. این شاخص کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را در بردارد و شیوه وزن‌دهی و محاسبه آن همانند شاخص کل قیمت (TEPIX) است و تنها تفاوت میان آن دو در شیوه تعدیل آن‌ها است. شاخص قیمت و بازده نقدی بورس تهران با فرمول زیر محاسبه می‌شود.

P_it = قیمت شرکت iام در زمان t

 q_it = تعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان t

RD_t = پایه شاخص قیمت و بازده نقدی در زمان t که در زمان مبداء برابر p_ioq_io∑ بوده است

۵- شاخص بازده نقدی

شاخص بازده نقدی که با نماد TEDIX منتشر می‌شود، بیانگر سطح عمومی بازده نقدی پرداختی شرکت‌ها است و مقدار آن از تقسیم پایه شاخص کل قیمت بر پایه شاخص قیمت و بازده نقدی، به دست می‌آید. فرمول ۳ بیانگر نحوه محاسبه شاخص TEDIX است.

تذکر : عدد پایه شاخصهای قیمت و بازده نقدی و بازده نقدی سهام در ابتدای سال ۱۳۷۷ برابر ۰۸/۱۶۵۳ در نظر گرفته شده که همسنجی این دو را با شاخص کل قیمت در آن تاریخ امکان پذیر سازد .

در راستای اجرای آیین‌نامه شرایط و ضوابط پذیرش سهام در بورس اوراق بهادار مصوب ۱۷/۵/۱۳۸۴ شورای بورس، درخصوص نحوه انجام معامله سهام شرکت‌ها در تابلوی غیررسمی، دستورالعمل نحوه انجام معاملات در تابلوی غیررسمی در تاریخ ۲۷/۶/۱۳۸۵ به تصویب هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسید، طبق ماده ۱۰ قیمت معاملات نمادهای تابلوی غیررسمی در شاخص‌ها لحاظ نمی‌گردد و صرفاً اطلاعات معاملات در سامانه معاملات نگهداری می‌شوند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه، در اجرای بند ۳ مصوبه شورای عالی بورس و اوراق بهادار مورخ هشتم مرداد ۸۶، مقرراتی برای تغییر در محاسبه شاخص بورس به پیشنهاد هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۳۸۷ در ۱۰ ماده و ۳ تبصره به تصویب شورای عالی بورس و اوراق بهادار رسید.

   این در حالی است که برای تعریف شاخص جدید یا اصلاح شاخص فعلی، کمیته متشکلی وجود نداشته و قانون جدید بازار اوراق بهادار نیز در این مورد هیچ مسوولی را انتخاب نکرده است. بنابراین شورای عالی بورس به منظور برطرف کردن این خلا اقدام به انتشار مقررات اجرایی نحوه تغییر در شاخص های بورس یا تعریف شاخص های جدید در بازار سهام کرد. (منبع روزنامه اعتماد > شماره ۱۶۸۵ ۵/۳/۸۷> صفحه ۱۵  )

امروزه شاخص بصورت شناور محاسبه می شود.

داوجونز(Dow Jones) در هجدهم سپتامبر سال ۲۰۰۰ شاخص داوجونز تغییر روش داد و در محاسبه سری شاخص های جهانی خود به ضرایب مبتنی بر سهم شناور آزاد روی آورد. این کار با شاخص های جهانی داوجونز شروع شد زیرا در بسیاری از این بازارها، حجم عمده ای از سهام هرگز قابل خرید و فروش نبود. این تغییری عمده در شاخص داوجونز بود که به سمت روش شناسی سهم شناور آزاد روی آورد).روزنامه همشهری سه شنبه ۱۸ شهریور ۱۳۸۲ – سال یازدهم – شماره ۳۱۶۲ )

شاخص آر اس آی RSI

شاخص توان نسبی(Relative Strength Index (RSI)) به وسیله جی ولز وایدر در سال۱۹۷۸ معرفی شده است و به عنوان شاخصی برای تعیین نقطه خرید و فروش استفاده می‌شود. برای محاسبه RSI  به طریق زیر عمل می‌کنیم:

که در آن RS به شرح زیر محاسبه می شود:

توجه شود که این شاخص توسط بورس منتشر نمی شود بلکه توسط سازمانهای مختلف محاسبه و ارائه می گردد.

آر اس آی عددی را بین ۰ تا۱۰۰ به ما می‌دهد. هر چه عدد به ۱۰۰ نزدیکتر باشد به معنی این است که خرید آن سهم در بازار در یک دوره بیش از حد خرید شده Over bought و زمان خوبی برای فروش آن است. وقتیRSI به صفر نزدیک می‌شود این را می‌رساند که سهم مورد نظر در بازار در یک دوره بیش از حد فروخته شده Over Sold و زمان خوبی برای خرید است. معمولاً نقطه برش را۳۰ و۷۰ در نظر می‌گیرند. یعنی اگر به بالاتر از ۷۰ افزایش یابد ، احتمال بالا بودن قیمتها در بازار وجود دارد. تنزل به زیر ۳۰ حاکی از احتمال پدید آمدن قیمتهای بسیار پایین است.

۶-انواع تالارها

پذیرش و معاملات اوراق بهادار در بورس تهران در قالب سه تابلو و بازار اوراق مشارکت انجام می‌شود:

1. بازار اول شامل تابلوهایاصلی و فرعی- سهام و حق تقدم شرکت‌های پذیرفته شده در تابلوی اصلی
2. بازار دوم- سهام و حق تقدم شرکت‌های پذیرفته شده در تابلوی فرعی
3. تابلوی غیررسمی- سهام و حق تقدم شرکت‌های پذیرفته شده در تابلوی غیر رسمی
4. بازار اوراق مشارکت شرکتی و دولتی

تابلوی فرعی مکانی برای پذیرش و فعالیت شرکت‌های کوچک و درحال رشد است. شرکت‌های کوچکی که توانایی برآورده کردن شرایط پذیرش تابلوی اصلی را ندارند در این تابلو پذیرفته می‌شوند و به آن‌ها فرصت داده می‌شود با تامین مالی و رشد فعالیت‌ها به تابلوی اصلی ارتقاء یابند.

تابلوی غیر رسمی از سال ۱۳۸۵ ایجاد شده است. هدف این تابلو اعطای فرصت به شرکت‌هایی است که از شرایط پذیرش در تابلوی فرعی برخوردار نیستند و به همین دلیل در آستانه لغو پذیرش و اخراج از بورس قرار دارند. دوره فعالیت این تابلو که با مجوز شورای عالی بورس ایجاد شده است، موقتی است.

برخی از ضوابط پذیرش سهام شرکت‌ها در تابلو دوم تالار اصلی

۱ – شرکت باید در ایران ثبت شده و دارای تابعیت ایرانی باشد.

۲- شرکت باید سهامی عام باشد.

۳ – شرکت باید دارای سهام عادی با نام دارای حق رأی باشد و ۱۰۰ درصد بهای اسمی آن پرداخت شده‌باشد و هیچ‌گونه امتیاز خاصی برای سهامداران شرکت وجود نداشته باشد.

۴ – حداقل، دو سال از تاریخ بهره‌برداری شرکت گذشته باشد.

۵ – حداقل سرمایه شرکت ۱۰ میلیارد ریال باشد.

۶ – در زمان پذیرش نباید بیشتر از ۸۰ درصد از سهام شرکت در اختیار کمتر از ۱۰ سهامدار باشد. این نسبت باید در پایان دومین سال پس از پذیرش به ۷۵ درصد کاهش یابد. به‌علاوه حداکثر ظرف مدت شش ماه از تاریخ درج و تا زمانی که نام شرکت در تابلو دوم بورس درج می‌باشد، بایستی حداقل ۵۰۰ سهامدار داشته باشد.

۷ – شرکت باید در دو دوره متوالی سودآور بوده و امکان سودآوری آن در آینده وجود داشته باشد و زیان انباشته نداشته باشد.

۸– اساسنامه شرکت باید طوری تنظیم شده باشد که به تشخیص هیئت پذیرش، حقوق سهامداران جزء در آن محفوظ باشد.

برخی از ضوابط ارتقای سهام شرکت‌ها از تابلو دوم به تابلو اول تالار اصلی

۱ – شرکت باید دو سال متوالی قبل از پذیرش، در تابلو دوم فعالیت سودآور داشته باشد.

تبصره: چنانچه شرکت قبل از مدت دوسال قابلیت پذیرش در تابلو اصلی را داشته باشد، به‌درخواست شرکت و تصویب هئیت پذیرش، امکان‌پذیر می‌باشد.

۲ – میزان سرمایه شرکت از ۲۵ میلیارد ریال کمتر نباشد.

۳ – بیش از ۷۰ درصد از سهام شرکت نباید در اختیار کمتر از ۱۰ سهامدار باشد. علاوه براین، تا زمانی که نام شرکت در تابلو اول بورس درج می‌باشد بایستی حداقل ۱۰۰۰ سهامدار داشته باشد.

۴ – حجم دادوستد و گردش سهام شرکت، در شش ماهه منتهی به تاریخ بررسی در هیئت پذیرش به تشخیص هیئت مذکور، باید از وضعیت مطلوبی برخوردار باشد.

۵– ارتقاء سهام شرکت‌ها از تابلو دوم به تابلو اول تالار اصلی، با تصویب هیئت پذیرش خواهد بود.

برخی از ضوابط پذیرش سهام شرکت‌ها در تالار فرعی

۱ – شرکت باید در ایران ثبت شده و دارای تابعیت ایرانی باشد.

۲ – شرکت باید سهامی عام باشد.

۳ – شرکت باید دارای سهام عادی با نام دارای حق‌رأی باشد و ۱۰۰ درصد بهای اسمی آن پرداخت شده باشد و هیچ­­گونه امتیاز خاصی برای سهامداران شرکت وجود نداشته باشد.

۴ – حداقل یک سال از تاریخ  بهره‌برداری یا فعالیت شرکت، حسب مورد، گذشته باشد.

۵ – میزان سرمایه شرکت از ۵ میلیارد ریال کمتر نباشد.

۶ – در زمان پذیرش نباید بیشتر از ۹۰ درصد از سهام شرکت در اختیار کمتر از ۱۰ سهامدار باشد. این نسبت باید در پایان دومین سال پس از پذیرش، به ۸۵ درصد کاهش یابد. به‌علاوه حداکثر ظرف مدت شش ماه از تاریخ درج و تا زمانی که نام شرکت در تابلو فرعی درج می‌باشد بایستی حداقل ۲۰۰ سهامدار داشته باشد.

۷ – شرکت باید در آخرین سال مالی سودآور بوده و امکان سودآوری آن در آینده وجود داشته باشد.

۷-  مزایای پذیرش در بورس اوراق بهادار

– سهولت در تأمین مالی درازمدت طرح‌ها و پروژه‌های آتی از طریق انتشار سهام و سایر اوراق بهادار

– افزایش اعتبار داخلی و خارجی ناشر به دلیل فعالیت در یک بازار قاعده‌مند  و نظارت از سوی بورس و مقام ناظر

– سهولت در تغییر ترکیب سهام‌داری و انتقال مالکیت از جمله جذب سرمایه‌گذار خارجی

– امکان تأمین مالی با هزینه کمتر به دلیل نقدشوندگی بیشتر اوراق بهادار و وجود بازار منظم

– برخورداری از مزایای خاص و اعتباری از قبیل دریافت تسهیلات بانکی و وثیقه‌گذاری اوراق بهادار

– برخورداری ازمعافیت‌های مالیاتی پیش‌بینی شده در قانون

– شفافیت عملکرد و امکان ارزیابی عملکرد شرکت و مدیران از طریق گزارشگری شفاف و نظارت مداوم

– امکان استفاده از مشارکت عمومی در توسعه شرکت

– مدیریت حرفه‌ای با توجه به لزوم پاسخگویی به سهامداران

۸-  حق پذیرش و حق درج

 به‌منظور بررسی درخواست پذیرش اوراق بهادار شرکت‌ها دربورس، مبلغی تحت عنوان “حق پذیرش” از شرکت  متقاضی  اخذ می‌شود. مطابق مصوبه‌ی ۹ خرداد ۱۳۸۶ هیئت مدیره بورس اوراق بهادار تهران، حق پذیرش هر شرکت در بورس،  دو در هزار سرمایه ثبت شده تا سقف دویست میلیون ریال تعیین شده است.

پس از درج نام هر شرکت در فهرست نرخ‌های بورس اوراق بهادار تهران، سالانه مبلغی تحت عنوان “حق درج سالانه” از شرکت اخذ می‌شود. طبق مصوبه‌ی هیئت مدیره بورس اوراق بهادار تهران، حق درج شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس، دو در هزار سرمایه ثبت شده تا سقف پنجاه میلیون ریال تعیین شده است.

  نحوه‌ی پرداخت

 مبالغ یاد شده به حساب جاری سیبا به شماره‌ی ۰۱۰۲۹۱۹۷۸۰۰۰۱ نزد بانک ملی ایران- شعبه بورس، به نام بورس اوراق بهادار تهران قابل پرداخت است

۹- تالار های منطقه ای:

اولین تالار منطقه ای در خراسان در ۲۱/۳/۸۱ شکل گرفت. تعداد تالارهای منطقه‌ای فعال در سال ۱۳۸۵، ۲۳ تالار بوده است که ۲ تالار اراک و گلستان با تصویب هیات دولت در سال ۱۳۸۵ افتتاح شد و توسط بخش خصوصی اداره می شود.

۱۰- انواع بورس:

بطور کلی در حال حاضر تالارهای بورس به سه دسته تقسیم می شوند:

• بورس کالا: بازار منظمی است که در آن کالاهای معینی مورد معامله قرار می گیرد. مانندبورس طلای نیویورک یا بورس پشم استرالیا.
• بورس اسعار: در این بازار پول کشورهای مختلف (ارز)مورد معامله قرار می گیرد. معاملات ارزی بر اساس نوسانات بهای پولهای مختلف در مقابل یکدیگر صورت می گیرد.

۳- بورس اوراق بهادار:در این بازار اورق بهادار مورد معامله واقع می شود.

امید است که این مطلب مفید واقع گردد. چنانچه فکر می کنید که فایل مطالب بالا می تواند برایتان مفید باشد در قسمت نظرات عنوان نماید تا فایل آنرا برایتان ارسال نمایم.

Asset.blogfa.com

منابع:

مطالب فوق از  سایتهای رسمی  و فایل ها و کلاسهای آموزشی مرتبط با بورس اوراق بهادار جمع آوری شده است. شما می توانید هر یک از مطالب را براحتی در سایتهای رسمی مرتبط با بورس اوراق بهادار مشاهده نمایید.

شاد و پیروز باشید

نویسنده وبلاگ

[۱] Financial Index

[۲] Industrial Index