در سال ۱۹۱۱ مردم چین برای سرنگونی سلطنت دودمان چینگ (منچو) دست به قیام زدند. با پیروزی این قیام مردمی در سال ۱۹۱۲ ، ۲ هزار سال حکومت امپراتوری در چین از میان رفت و برای نخستین بار ، نظام جمهوری در این کشور برقرار شد.
دولت وحدت ملی
خاندان منچو
کلمه منچو به قبایل صحرانشین منطقه منچوری – در شمال شرقی چین – اتلاق می شد. این طوایف در قرن ۱۷ میلادی از ضعف دولت مرکزی چین سود برده و بر آن غلبه کردند. چینی‌ها هیچ گاه دودمان منچو را به عنوان حاکمان قانونی خویش نپذیرفتند.
نفوذ استعمار به چین عواقب مهمی در پی داشت. در اواسط قرن ۱۹ با وقوع جنگ تریاک میان دولت مرکزی چین و بریتانیا – که در نهایت به شکست کامل چینی‌ها انجامید – موازنه قدرت در آسیای شرقی دگرگون شد. شکست خفت‌بار ارتش چین از ژاپن در جنگ سال ۱۸۹۴ باعث افول سلطنت منچوها گردید.
نارضایتی عمومی خصوصاً میان ملی‌گرایان چینی سبب شد تا زمینه‌ای قدرتمند برای انقلابی سراسری فراهم شود.
در سال ۱۹۰۸ ، ملکه سی‌چی – فرمانروای مقتدر دودمان چینگ – درگذشت. وارث او ، بچه‌ای ۵ ساله به نام پویی بود. این طور مقدر شده بود که پویی آخرین نسل از امپراتوران دیرپای چین باشد.
وقوع انقلاب
وقایع انقلاب با نارضایتی گروهی از کارکنان راه آهن سراسری چین در منطقه ووهان آغاز شد. دولت که از سرکوب اعتصاب سراسری کارکنان ناتوان بود ، چند صد سرباز به منطقه اعزام داشت. همزمان ، نخست‌وزیر نیز تغییر کرد. فرد جدید ، یوآن شیکای نام داشت که امید می رفت بتواند از سقوط سلطنت منچو جلوگیری کند.
یوآن شیکای
۱۴ ایالت چین که به انتصاب شیکای ناراضی بودند ، اعلام کردند که دیگر از سلطنت منچوها حمایت نمی کنند. این رویداد ، سرآغاز سلسله وقایعی بود که بی‌توقف تا پیروزی انقلاب ادامه یافت. حزب ملی مردم چین موسوم به کومیتانگ که مدتها در خفا به فعالیت ادامه می داد ، اعلام موجودیت کرد.
سون یات سن – رهبر کومیتانگ – به چین بازگشت و توسط ایالاتی که از سلطه دودمان چینگ آزاد شده بودند ، به عنوان رئیس جمهور برگزیده شد.
سون یات سن
در دسامبر ۱۹۱۱ ، نخست وزیر یوآن با شروع مذاکرات صلح موافقت کرد. در ۱۲ فوریه ۱۹۱۲ ، امپراتور خردسال پویی مجبور به کناره‌گیری از سلطنت شد. تصمیم بر آن شد که قانون اساسی جدید بر پایه نظام جمهوری تدوین شود.
دولت موقت
از آنجا که این انقلاب با توافق طرفین حاصل شده بود ، مقرر شد که ضمن تشکیل دولت وحدت ملی، سون یات سن به مقام ریاست جمهوری برسد و در مقابل ، یوآن شیکای نیز به عنوان معاون اول رئیس جمهور منصوب شود. در مارس ۱۹۱۲ رسماً قانون اساسی جدید به تصویب پارلمان رسید.
دولت جمهوری چین با سقوط نظام پادشاهی ، فصلی نو در تاریخ این کشور گشود؛ اگرچه ، چینی‌ها طی چند دهه آینده برای حفظ این انقلاب از دسترس سلطنت‌طلبان و متجاوزان ژاپنی ، بهای سنگینی پرداخت کردند.
منبع : http://tarikh1.com
