يكي از اصلي‌ترين وظايف تشكل‌ها تدوين برنامه‌ي استراتژيك است. تدوين اين برنامه فقط به معناي مكتوب كردن مجموعهاي از هدف‌ها و راهكار رسيدن به آن هدف‌ها نيست، بلكه روش تدوين اين برنامه اهميت فوق‌العاده‌اي دارد.
در جريان تدوين برنامه‌ي استراتژيك است كه تمام اعضاء يك تشكل با همفكري يكديگر مشكلات را بررسي مي‌كنند و به درك واحدي مي‌رسند كه پيش شرط موفقيت در فعاليت انجمني است.
ترديدي نيست كه خانه حمل و نقل نيز بايد برنامه‌ي استراتژيك خودش را تدوين كند. در اين صورت بد نيست بدانيم انجمن‌هاي باربري در كشورهاي پيشرفته چگونه برنامه‌ي استراتژيك خودشان را تدوين كرده‌اند.
گزارشي كه در ادامه تقديم مي‌شود، برنامههاي استراتژيك انجمن‌هاي باربري و مسافربري در چند ايالت آمريكا را بررسي و مقايسه كرده است. مطالعه‌ي اين گزارش به ما كمك مي‌كند با مفهوم و روش تدوين برنامه استراتژيك بيشتر آشنا شويم.
كوشش شده است با ايجاد لينك، دسترسي به اصل اسناد به زبان انگليسي براي علاقمندان تسهيل شود.
پيشگفتار
در حال حاضر عمده‌ترين تشكل‌هاي ترابري كشوري در «خانه حمل و نقل» مستقر هستند: اتحاديه‌هاي شركت‌هاي تعاوني 1) اتوبوس‌ها؛ 2) ميني‌بوس‌ها؛ و 3) سواري‌ها؛ 4) كانون انجمن‌هاي صنفي كارفرمايي مؤسسات و شركت‌هاي حمل و نقل كالاي برون شهري، 5) انجمن سراسري بوژي‌داران؛ 6) اتحاديه‌ي انجمن‌هاي شركت‌هاي تعاوني حمل و نقل بار كشور؛ 7) كانون انجمن‌هاي صنفي كارگري رانندگان ناوگان بار كشور؛ و 8) كانون انجمن‌هاي صنفي رانندگان شركت‌هاي مسافربري كشور.
هر يك از اين تشكل‌هاي سراسري، از همبستگي تمام انجمن‌هاي محلي و شهرستاني خود ايجاد شدهاند. به عنوان نمونه، در كانون انجمن‌هاي صنفي كارفرمايي مؤسسات و شركت‌هاي حمل و نقل كالاي برون شهري 117 انجمن صنفي كارفرمايي مؤسسات و شركت‌هاي حمل و نقل كالاي برون شهري عضويت دارند، و در انجمن صنفي كارفرمايي مؤسسات و شركت‌هاي حمل و نقل كالاي برون شهري تهران 300 شركت و مؤسسه‌ي حمل و نقل كالا عضو هستند و حداقل تعداد شركتها و مؤسسات مورد نياز براي تأسيس يك انجمن در شهرستان، ده شركت حمل و نقل كالاست.
با توجه به همين توضيح‌هاي مجمل مي‌توان نتيجه گرفت كه «خانه حمل و نقل» بخش عمدهي تمام دست در كاران بخش خصوصي حمل و نقل كالاي برون شهري كشور را در خود جاي داده است.
هرچند اين نوشته، گزارش عملكرد خانه حمل و نقل نيست، اما در نگاهي گذرا به تاريخچه‌ي كوتاه مدت خانه‌ي حمل و نقل مي‌توان گفت كه:
● تلاش چندين ساله‌ي «خانه حمل و نقل» براي ايجاد شهرك‌هاي حمل و نقل در تهران و ساير شهرستان‌ها، و انتقال شركتها و مؤسسات باربري از درون شهرها به اين شهرك‌ها؛
● تلاش مستمر «خانه حمل و نقل» براي اصلاح ساختار نظام حمل و نقل در كشور؛
● همكاري‌هاي مداوم «خانه حمل و نقل» با مسؤلان سازمان‌هاي دولتي براي اصلاح امور حمل و نقل كشور؛
● برعهده گرفتن بخشي از امور اجرايي مرتبط با شركت‌هاي حمل و نقل كشور؛
● همكاري با سازمان‌هاي دولتي در ارايه‌ي آموزش به دست در كاران صنعت حمل و نقل؛
● مشاركت در بهره‌گيري از تكنولوژي آي.تي در حمل و نقل كشور؛ ● و در يك كلام؛ كوشش براي ارتقاء اثربخشي و كارآمدي نظام حمل و نقل كشور؛
بخشي از خط‌مشي‌هاي خانه حمل و نقل بوده و خواهد بود.
با اين همه، به نظر مي‌رسد، با توجه به برنامه‌ي ملي هدفمندسازي يارانه‌ها، مشكلات فزاينده‌ي زيست‌محيطي ناشي از سوخت انرژي فسيلي، گران شدن مداوم حامل‌هاي انرژي، بالا بودن آمار تلفات ناشي از حوادث رانندگي، و نقش تعيين‌كننده‌ي كاهش هزينه‌هاي حمل و نقل در كاهش هزينه‌هاي توليد و افزايش رقابت‌پذيري در كل اقتصاد ملي، خانه حمل و نقل مصمم است تا برنامه‌ي راهبردي خود را براي 5 سال آينده تدوين و منتشر كند.
به منظور آماده سازي شرايط ذهني در تشكل‌هاي عضو خانه حمل و نقل، از اين پس اسنادي به منظور تبيين ضرورت تدوين برنامه‌ي راهبردي و روش‌هاي استاندارد اين كار تهيه و در اختيار همكاران قرار خواهد گرفت. اكنون و در نخستين گام، و همزمان با برگزاري «جشنواره‌ي ملي حمل و نقل» در روز سه‌شنبه 26 آذر ماه 1388، اين سند تدوين و ارايه مي‌شود.
اين سند با مرور برنامههاي استراتژيك چند انجمن حمل و نقل از كشورهاي ديگر، خواهد كوشيد تا عناصر اصلي يك برنامه‌ي استراتژيك را استخراج و معرفي كند.
ضرورت تدوين برنامه‌ي راهبردي
در مورد ضروت تدوين برنامه‌ي استراتژيك سخن‌هاي زيادي گفته شده است. در ابتداء بحث ببينيم اسناد مورد بررسي در اين زمينه چه مي‌گويند:
در مقدمهي برنامه‌ي استراتژيك «انجمن مسافربري كاليفرنيا» براي سالهاي 2006 تا 2010 آمده است:
هدف هريك از اعضاء انجمن مسافربري كاليفرنيا انتقال مردم از جايي كه هستند به جايي است كه نياز دارند باشند. و انجمن ما نيز روي همان هدف تمركز دارد اما در مقياسي متفاوت. اعضاء انجمن ما در تمام رده‌ها با صداي بلند اعلام كرده‌اند كه انجمن مسافربري كاليفرنيا از تلاش آنان براي ارايه‌ي سيستم‌هاي حمل و نقل مسافر عمومي و رايگان به شهروندان كاليفرنيا حمايت مي‌كنند.
صفحات پيش‌رو، نقش انجمن مسافربري كاليفرنيا در كمك به حمايت از اعضاء را بازتاب خواهد داد. اين برنامه يك گام تكاملي و بي‌سابقه در فعاليت انجمن محسوب مي‌شود كه چشم‌انداز مشترك اعضاء از آينده‌ي ايالت كاليفرنيا را به نمايش مي‌گذارد.
حيات اقتصادي و قدرت اجتماعي كاليفرنيا به توانمندي شهروندانش براي جا به جايي آزادنه و آسان در جوامعي وابسته است كه به طور فزاينده شلوغ مي‌شوند. اين امر براي اعضاء انجمن مسافربري كاليفرنيا به معناي يك استراتژي است كه تضمين كند شبكه‌هاي حمل و نقل مي‌توانند در يك فضاي قانوني و مقرراتي مفيدتر عمل كنند. از همين رو، برنامه‌ي استراتژيك ما، دفاع استراتژيك را همراه با تأكيد بر منابع مالي براي خدمات حمل و نقل عمومي به اصلي‌ترين اولويت خود تبديل مي‌كند.
علاوه بر تمركز بر دفاع، اعضاء ما به اطلاعات و خدماتي نياز دارند تا خدماتي را كه ارايه مي‌دهند بهبود بخشند. بنا بر اين، برنامه استراتژيك ما تاريخ عني انجمن مسافربري كاليفرنيا را در مشاركت دادن اعضاء در تدوين كنفرانس‌هاي مفيد سالانه، كميته‌ها، گروههاي كاري، نشست‌هاي آموزشي، و ساير گفتگوها تداوم خواهد بخشيد. اعضاء، رهبري ما و كاركنان انجمن با يكديگر همكاري خواهند كرد تا به تبادل اطلاعات، ايجاد اجماع عمومي، و تدوين خط مشي انجمن بپردازند.
اخرين بند مقدمهي برنامه استراتژيك انجمن مسافربري كاليفرنيا مي‌گويد:
به اين ترتيب، تمام اعضاء ما با تدوين اين برنامه‌ي استراتژيك جامع براي انجمن مسافربري كاليفرنيا، در جهت تقويت خدمات حمل مسافر به تمام شهروندان كاليفرنيا متحد خواهند شد. و، در چشم‌اندازي سهيم مي‌شوند كه براي موفقيت اين برنامه در توسعه‌ي حمل و نقل عمومي سالم، كارآمد و درخشان اساسي است.
در ادامه‌ي اين نوشته، ساير عناصر اساسي برنامه‌ي استراتژيك انجمن مسافربري كاليفرنيا براي سالهاي 2006 تا 2010 را بررسي خواهيم كرد. اما تأمل در مقدمهي اين سند كه ترجمه‌ي بخش اصلي آن ارايه شد، نشان مي‌دهد كه رويكرد و هدف اصلي اعضاء انجمن مسافربري كاليفرنيا، ارايه‌ي خدمات بهتر، و سالم‌تر به شهروندان كاليفرنيايي است و از طريق ارايه‌ي خدمات با كيفيت برتر است كه منافع اعضاء انجمن نيز تأمين خواهد شد.
معمولاً «بيانيه‌ي مأموريت» يكي از عناصر اوليه‌ي تدوين هر برنامه‌ي استراتژيك محسوب مي‌شود، اما پيش از پرداختن به اين موضوع، ضروري است مقدمهي برنامه‌ي استراتژيك چند انجمن حمل و نقل ديگر را نيز مرور كنيم.
«انجمن ترابري همگاني آمريكا» (ا.ت.ه.آ) در سال 1882 تأسيس شده است. 10 اكتبر سال 2004 ميلادي هيأت مديره‌ي اين انجمن «برنامه استراتژيك» براي سالهاي 2005 تا 2009 را تصويب كرد. در پيشگفتار اين برنامه نيز به نكات جالبي اشاره شده است كه به صورت غيرمستقيم ضرورت تدوين برنامه‌ي استراتژيك را مورد بررسي قرار داده است. ترجمه‌ي بخش‌هايي از آن:
اين برنامه استراتژيك بر اساس تعهد «انجمن ترابري همگاني آمريكا» (ا.ت.ه.آ) به تقويت و بهبود ترابري همگاني تدوين مي‌شود. اعضاء متنوع ا.ت.ه.آ در حمايت از ترابري همگاني متحد هستند. ما به نقش اساسي كه ترابر همگاني، هم در درون و هم در بين جوامع، براي مردمي كه وابسته به خدمات ما هستند و براي كساني كه به صورت غيرمستقيم منتفع مي‌شوند، ايفاء مي‌كند اذعان داريم.
ترابري همگاني:
◊ به مردم در تمام مسيرهاي زندگيشان، آزادي رفت و آمد، دسترسي، فرصت و انتخاب اعطاء مي‌كند؛
◊ از طريق افزايش در درآمد كسب و كار، افزايش در ارزش‌هاي املاك و مستقلات، و درآمدهاي مالياتي بيشتر به جوامع سود مي‌رساند؛
◊ مشاغل پايدار ايحاد مي‌كند- 47500 شغل براي هر يك ميليارد دلار سرمايه‌گذاري و كسب 6 برابر بازگشت سرمايه در بخش همگاني؛
◊ با كسب و كار درخشان و مراكز شغلي از سلامتي و سرزندگي جوامع حمايت مي‌كند؛
◊ از نظر زيست محيطي گزينههاي مسؤلانه و ايمن ارايه مي‌دهد كه شلوغ ترافيك، سروصد، و آلودگي هوا را كاهش داده و ريسك‌هاي سلامتي را كم مي‌كند؛
◊ توانايي جامعه براي واكنش در حوادث غيرمترقبه و تهديدهاي امنيتي را ارتقاء مي‌بخشد؛
◊ كل نظام ترابري را براي تمام كاربران آن، اعم از انسان و بار، بهبود مي‌دهد.
با چنين مزايايي ما لازم داريم كه ترابري همگاني را به نحو گسترده‌تري در دسترس بگذاريم. نزديك به نيمي از خانواده‌هاي ايالات متحده به خدمات كافي ترابري همگاني دسترسي ندارند. با افزايش سن جمعيت ما، ترابري همگاني براي حمايت و حفظ تحرك شهروندان ما اهميت باز هم بيشتري مي‌يابد.
ما بايد از سرمايه‌گذاري‌هايي حمايت كنيم كه:
◊ خدمات ترابري همگاني موجود را حفظ كند و گسترش دهد و ارتباطات با ساير انواع ترابري را ارتقاء بخشد؛
◊ كساني را كه در صنعت ما كار مي‌كنند يا مايلند كار كنند، مورد حمايت قرار دهد؛
◊ استفاده از تكنولوژي‌هاي نوظهور و پيشرفته را براي اثربخش‌تر و كارآمد‌تر ساختن ترابري همگاني تقويت نمايد.
ا.ت.ه.آ بايد موفقيت‌هاي خودش را از طريق همكاري‌هاي دفاعي گروههاي ترابري يا غيرترابري با مزاياي ترابري همگاني كسب كند. آينده‌ي ترابري همگاني به صداي متحد ما، تعهد ما به عمل، و به توانايي تطابق با تغييرات مؤثر بر فضاي صنعت ما بستگي خواهد داشت. نقش پيش‌دستانه‌ي ا.ت.ه.آ با اعضاء و شركايش سبب خواهد شد كه بر چالش‌ها غلبه كنيم. چشم‌انداز، مأموريت، و ارزش‌ها در برنامه‌ي استراتژيك ا.ت.ه.آ از اين تعهد حمايت مي‌كنند؛ و هدف‌ها و استراتژي‌هاي انجمن چشم‌انداز و ارزش‌هاي انجمن را به عمل ترجمه خواهند كرد.
در مورد ضرورت تدوين برنامه‌ي استراتژيك دلايل بيشتري مي‌توان ارايه داد. از جمله اينكه، پس از تدوين برنامه‌ي استراتژيك است كه يك سازمان مي‌تواند برنامههاي عملياتي يك ساله‌ي خود، و نيز بودجه‌ي سالانه‌ي خود را مدون كند و به اجرا بگذارد و در پايان هر سال نسبت به ميزان پيشرفت‌ها و دستاوردها به ارزيابي بپردازد.
روش تدوين برنامه‌ي استراتژيك
در مورد روش تدوين برنامه‌ي استراتژيك در انجمن‌هاي صنفي كارفرمايي اسناد بسيار زيادي در دسترس است. يكي از اين اسناد را «دفتر اقدام‌هاي كارفرمايي» وابسته به سازمان بين‌المللي كار در يك بسته‌ي آموزشي چهار جلدي به نام «تشكل‌هاي كارفرمايي كارآمد» منتشر كرده است. دومين كتاب اين مجموعه با عنوان «رويكرد استراتژيك به مديريت تشكل‌هاي كارفرمايي» در مورد روش تدوين برنامههاي استراتژيك در انجمن‌هاي كارفرمايي است. اين بسته‌ي آموزشي از سوي كانون عالي انجمن‌هاي صنفي كارفرمايي ايران در دست ترجمه است و تا كنون بخش‌هايي از ترجمه‌ي اين كتاب‌ها نيز در «شبكه اطلاع‌رساني كارفرمايان ايران» (شاكا) منتشر شده است.
بخش دوم اين كتاب راهنما در مورد «برنامه‌ريزي استراتژيك در تشكل‌هاي كارفرمايي» است. در مقدمه‌اي اين بخش از كتاب، اين جمله‌ي زيبا از «سنكا»، فيلسوف، سياستمدار و دراماتيست يونان باستان نقل شده كه گفته است: «كسي كه نداند عازم كدام بندر است، هيچ بادي به دردش نمي‌خورد». در ادامه‌ي همين بخش از كتاب، نكات مهمي در مورد ضرورت و روش تدوين برنامه‌ي استراتژيك در تشكل‌هاي كارفرمايي مطرح شده است و مرور برنامههاي استراتژيك انجمن‌هاي ترابري مورد بررسي نيز نشان مي‌دهد كه آن‌ها هم از همين روش‌هاي استاندارد استفاده كرده‌اند. به عنوان نمونه، بخشي از پيشگفتار پيش‌نويس برنامه‌ي استراتژيك انجمن ترابري همگاني آمريكا براي سالهاي 2010 تا 2014 كه در اكتبر سال 2009 منتشر شده، به همين موضوع اختصاص يافته است. ترجمه‌ي اين بخش از اين سند در ادامه نقل مي‌شود:
روند برنامه‌ريزي استراتژيك
محل شروع برنامه استراتژيك 2010 تا 2014 انجمن ترابري همگاني آمريكا (ا.ت.ه.آ) يك گفتگوي آزاد با اعضاء انجمن از ژانويه تا ژوئيه‌ي سال 2009 (6 ماه) بود. هدف اين گفتگو اين بود كه اميد‌ها و روياهاي اعضاء انجمن براي 5 سال آينده و نحو‌ه‌ي كمك انجمن به تحقق هدفهاي اعضاء درك شود.
انجمن از از ژانويه 2009 نشست‌هاي طوفان ذهن در پنج كنفرانس عمدهي خود، و نيز با تعدادي از كميته‌هاي انجمن و همچنين از طريق تله‌كنفرانس برگزار كرد و در ژوئن 2009، يك پژوهش آن‌لاين (اينترنتي) انجام داد كه تمام اعضاء مي‌توانستند در آن شركت كنند.
نشست‌هاي طوفان ذهن در برنامههاي زير برگزار شدند:
◊ سمينار مديران اجرايي ترابي انجمن
◊ كنفرانس قانون‌گذاري انجمن
◊ كنفرانس اتوبوس و پاراترانزيت
◊ كنفرانس ريلي انجمن
◊ سمينار اعضاء بودر ترانزيت انجمن
به علاوه، كميته‌هاي زير نيز در دستوركارهاي خود زماني را به نشست‌هاي طوفان ذهن اختصاص دادند:
◊ اعضاء كسب‌وكار بورد فرمانداران ◊ منابع انساني
◊ بنگاه‌هاي كوچك
◊ بازاريابي و ارتباطات
◊ تحقيق و تكنولوژي
◊ دسترسي
◊ امور ايالتي
◊ خط‌مشي و برنامه‌ريزي
برنامههاي استراتژيك كميته‌هاي «اعضاء كسب‌وكار بورد فرمانداران» و «تحقيق و تكنولوژي» همچنين در تدوين برنامه‌ي استراتژيك انجمن مورد استفاده قرار گرفت. نشست‌هايي نيز با رهبري انجمن در سال 2009 و با انجمن ترابري ايالت واشينكتن برگزار شد.
هدف از گفتگوها با اعضاء انجمن يافتن پاسخ پرسش‌هاي كليدي زير بود:
1. در 5 سال آينده، كداميك از گرايش‌ها (سياسي، اقتصادي، اجتماعي، زيست محيطي، تكنولوژي، قانوني، و صنعتي) احتمال بيشترين تأثير را بر كاركردها/كسب‌وكار سازمان شما خواهد گذاشت؟ و چرا؟
2. با توجه به بروز اين گرايش‌ها، اگر اكنون بتوانيد، براي موفقيت سازمان خود در 5 سال آينده در ميان ساير كارهايي كه انجام مي‌دهيد، دوست داريد چه كاري انجام دهيد كه قبلاً انجام نمي‌داديد يا اميدواريد كه بتوانيد همان كار را ادامه بدهيد؟
3. موفقيت سازمان شما در 5 سال آينده، و در قالب شاخص‌هاي هدف‌ها/عملكرد، به چه معناست؟
4. دوست داريد انجمن براي تحقق اين هدف‌ها چه كمك‌ي به شما بكند؟
5. مايليد در اين صنعت چه همكاري‌هايي با همكاران خود داشته باشيد تا به تحقق هدفهاي شما كمك كند؟
انجمن، براي دريافت يك نگرش 360 درجه‌اي نسبت به خود، نظر تعدادي از سازمان‌هايي را كه با آن‌ها ارتباط و همكاري مستمر دارد جويا شد. اين سازمان‌ها در مصاحبه‌هاي فردي در مورد چشم‌اندازهايشان نسبت به انجمن ترابري همگاني آمريكا و آينده‌ي آن شركت كردند: سازمان ترابري فدرال، سازمان راهآهن فدرال، انجمن ترابري محلي آمريكا، بنياد ترابري، سمينار ترابري زنان، انجمن سازندگان جاده و ترابري، اتحاديه ترابري متحد، و نيز مجله‌هاي ترابري توده‌اي و عصر راهآهن.
بيانيه‌ي مأموريت
تقريباً در تمام اسناد مربوط به برنامه‌ريزي استراتژيك، تدوين بيانيه‌ي مأموريت به عنوان يكي از نخستين گام‌ها در روند تدوين برنامه‌ي استراتژيك معرفي شده است. با اين همه، مرور پيش‌نويس برنامه‌ي استراتژيك انجمن ترابري همگاني آمريكا براي سالهاي 2010 تا 2014 نشان مي‌دهد كه اين انجمن، در برنامههاي استراتژيك قبلي خود در مورد بيانيه‌ي مأموريت به اجماع رسيده بوده است و شايد به همين دليل، مستقيماً به تحليل شرايط در 5 سال آينده پرداخته است. اين انجمن، در برنامه‌ي استراتژيك خود براي سالهاي 2005 تا 2009 چشم‌انداز و مأموريت خود را در جملات كوتاه زير بيان كرده است: چشم‌انداز: نيرويي پيشتاز بودن در پيشبرد ترابري همگاني، مأموريت: تقويت و ارتقاء ترابري همگاني، ارزش‌هاي اساسي: رهبري، كرامت، تعالي، تنوع، انصاف و برابر، كارگروهي، حرفه‌اي‌گرايي، و پاسخگويي.
بخش سوم كتاب راهنماي تدوين استراتژي نيز به تدوين بيانيه‌ي مأموريت در تشكل‌هاي كارفرمايي اختصاص يافته است. اما پيش از بررسي نكات اساسي آن بخش كتاب، شايد مفيد باشد تا بيانيه‌ي مأموريت چند انجمن ترابري را مرور كنيم.
انجمن ترابري كاليفرنيا، در برنامه‌ي استراتژيك خود براي سالهاي 2006 تا 2010، چشم‌انداز خود را اينگونه تعريف كرده است:
سيستم‌هاي ترابري همگاني كارآمد، اثربخش و full funded در يك شبكه متوازن حمل و نقل عمل كنند.
مأموريت اين انجمن نيز اينگونه صورت‌بندي شده است:
حمايت از نيازهاي سيستم‌هاي ترابري همگاني كاليفرنيا از طريق دفاع و آموزش.
ملاحظه مي‌كنيد كه اين دو انجمن، چگونه مهم‌ترين هدف خود و نيز مهم‌ترين روش‌هاي دستيابي به هدفهاي خود را در جملاتي به اين كوتاهي و در عين حال، با اين همه شفافيت و دقت بيان كرده‌اند. به نظر مي‌رسد تعريف چشم‌انداز و مأموريت به اين شيوه، همانند ستاره‌ي قطبي هميشه ناوخدا را در هدايت كشتي انجمن در مسير درست رسيدن به بندر مقصود، مدد مي‌رساند.
انجمن باربري مريلند نيز، كه در سال 1935 تأسيس شده چشم‌انداز خود را اينگونه تعريف كرده است:
تأمين نيازهاي اساسي اعضاء متنوع خود از طريق تلاش پيش‌دستانه براي ارتقاء قوانين، تلقي‌ها و عملكرد صنعت كه صنعت باربري مريلند را تقويت مي‌كنند تا نيازهاي اساسي زندگي را به روش ايمن، سودمند، و اجتماعي تأمين نمايد
مأموريت انجمن باربري مريلند:
حمايت و دفاع از صنعت باربري ايمن، اثربخش و سودمند در تمام بخش‌هاي و صنايع، صرف‌نظر از اندازه، و نوع عملكرد هر كدام.
بيانيه‌ي مأموريت انجمن باربري ويرجينا:
مأموريت انجمن باربري ويرجنيا عبارت است از تلاش براي آنكه ويرجنيا به بهترين ايالت در سطح ملي بدل شود كه يك شركت باربري در آن مستقر شود و كار كند.
اين انجمن تحقق هدفهاي خود را از طرق زير دنبال مي‌كند:
◊ نمايندگي منابع صنعت باربري ويرجينيا و خدمت به آن؛ ◊ دفاع از منافع باربري در تمام سطوح دولت؛
◊ بهبود تصوير، اثربخشي، رقابت‌پذيري و به صرفه‌بودن صنعت باربري؛
◊ ارايه‌ي برنامههاي آموزشي؛
◊ ارتقاء ايمني و امنيت بزرگ‌راه‌ها و رانندگان؛، و
◊ تلاش براي فضاي كسب‌وكار بهداشتي.
مرور اسناد انجمن‌هاي باربري و مسافربري آمريكا نشان مي‌دهد كه بدون استثناء تمام آن‌ها بيانيه‌ي مأموريت خود را تدوين كرده‌اند و هرچند هيچ يك از آن‌ها از روي ديگري رونويسي نشده است، با اين همه عناصر مشترك در ميان آن‌ها به وضوح قابل رؤيت است. اين عناصر، در واقع همان نكاتي هستند كه در كتاب «راهنماي تدوين استراتژي» سازمان بين‌المللي كار به آن‌ها اشاره شده است. اما پيش از پرداختن به آن عناصر، بد نيست بيانيه‌ي مأموريت «انجمن‌هاي باربري آمريكا» نيز مورد توجه قرار بگيرد.
گفتني است كه «انجمن‌هاي باربري آمريكا» كه در سال 1933 و از انجمن‌هاي باربري ايالت‌هاي آمريكا تأسيس شده، حدود 37000 شركت باربري را تحت پوشش دارد و اين «انجمن‌ها» وظيفه‌ي خود مي‌داند كه از منافع اين شركتها در برابر شعبات قضايي، قانون‌گذاري و اجرايي دولتي ايالتي و فدرال دفاع كند. «انجمن‌هاي باربري آمريكا» بيانيه‌ي مأموريت خود را در 6 بند تدوين كرده است. ترجمه‌ي آن‌ها:
◊ خدمت به و نمايندگي از منافع صنعت باربري با يك صداي متحد؛
◊ تأثير مثبت بر كاركردهاي دولتي ايالتي و فدرال؛
◊ بهبود تصوير، اثربخشي، كارآمدي، رقابت‌پذيري، و سودمندي صنعت باربري؛
◊ ارايه‌ي برنامههاي آموزشي و تحقيق صنعتي؛
◊ ارتقاء ايمني و امنيت در بزرگ‌راه‌هاي ملت و در ميان رانندگان مان؛ و
◊ تلاش براي فضاي بهداشتي كسب‌وكار.
ملاحظه مي‌شود كه «انجمن‌هاي باربري آمريكا» بيانيه‌ي مأموريت خود را از تركيب جملاتي تدوين كرده كه انگار از بيانيه‌ي مأموريت انجمن‌هاي باربري ايالات اقتباس كرده است.
همانطور كه پيشتر گفته شد، بخش سوم كتاب راهنماي تدوين استراتژي سازمان بين‌المللي كار به تدوين بيانيه‌ي مأموريت اختصاص يافته است. در قسمتي از اين بخش آمده است كه يك بيانيه‌ي مأموريت خوب بايد:
● اعضاء، كاركنان انجمن، سازمان‌هاي شريك، و مردم را از دلايل دقيق وجود انجمن آگاه سازد؛
● نقطه‌ي اتكاء صريحي براي تدوين استراتژي و هدفهاي خرد انجمن ارايه دهد، و اولويت‌ها را براي تخصيص منابع و تعيين وظايف مشخص كند؛
● به عنوان منبعي براي اتحاد و الهام اعضاء و كاركنان در تحقق هدفهاي سازماني عمل كند.
مرور بيانيه‌هاي مأموريت انجمن‌هاي باربري و مسافربري كه تا كنون معرفي شدند نشان مي‌دهد كه سه خصوصيات فوق، در واقع مهم‌ترين عناصر يك بيانيه‌ي مأموريت استاندارد هستند. پرسش بعدي اين است كه پس از تدوين و تصويب بيانيه‌ي مأموريت چه بايد كرد؟
توافق بر سر اولويت‌ها
عنوان چهارمين بخش از كتاب راهنماي تدوين استراتژي سازمان بين‌المللي كار «توافق بر سر اولويت‌ها» است. اين كار چگونه ممكن مي‌شود؟
در سند پيش‌نويس برنامه‌ي استراتژيك انجمن ترابري همگاني آمريكا براي سالهاي 2010 تا 2014 اين تجربه تشريح شده است. ترجمه‌ي آن:
روند برنامه‌ريزي استراتژيك چند نياز اساسي اعضاء ا.ت.ه.آ را نشان داد. غرض از روند برنامه‌ريزي استراتژيك تدوين هدفهاي كلان استراتژيك و هدفهاي خرد و اقدام‌هاي كليدي است كه در طول 5 سال آتي به اين نيازها پاسخ خواهند داد. به اين ترتيب، 5 هدف استراتژيك استخراج شده عبارتند از:
1. پايداري اقتصادي
2. پايداري زيست‌محيطي
3. نيروي كار با كيفيت
4. سيستم‌هاي حمل و نقل ايمن و قابل اتكا
5. ترابري همگاني: ارزش‌اساسي براي همه
در اين برنامه، براي هر يك از هدفهاي كلان فوق، تعدادي هدف خرد با اولويت شناسايي شده كه راهنماي تحقق هدفهاي كلان هستند. براي هر يك از هدفهاي خرد نيز تعداد اقدام كليدي و استراتژي استخراج شده كه نشان مي‌دهند هدفهاي خرد چگونه بايد محقق شوند.
براي انجمن مهم است كه به صورت دوره‌اي برنامه را مرور كند تا دريابد كه روند اجرا چگونه پيش رفته است. در برنامه‌ي نهايي شاخص‌هاي كارآمدي نيز گنجانده خواهد شد و ظرفيت و منابعي كه انجمن براي اجراي موفقيت‌آميز اين برنامه نياز دارد شناسايي مي‌شوند.
اين پيش‌نويس برنامه‌ي استراتژيك به كميته‌ي اجرايي، به هيأت مديره، و به اعضاء ا.ت.ه.آ ارايه خواهد شد تا در نشست سالانه‌ي انجمن نظرات و نكات افزودني را مطرح كنند. همچنين از طريق سايت انجمن تا 31 اكتبر 2009 پيشنهادها درخواست خواهد شد.
كميته‌ي اجرايي انجمن ويرايش نهايي برنامه‌ي استراتژيك را در نوامبر سال 2009 ملاحظه خواهد كرد. برنامه‌ي استراتژيك در شكل نهايي خود تا مارس 2009 براي تصويب به هيأت مديره‌ي انجمن تقديم مي‌شود.
تقريباً همين نكات در چهارمين بخش كتاب راهنماي تدوين استراتژي سازمان بين‌المللي كار نيز به تشكل‌هاي كارفرمايي توصيه شده است. در آغاز اين بخش آمده است:
براي پيش‌نويسي برنامه‌ي استراتژيك يك تشكل كارفرمايي لازم است به موضوع‌هاي زير توجه كند:
● تشكل كارفرمايي اكنون كجا ايستاده است؛
● وضعيت فعلي بازار از جمله تحليل رقبا و فضاي حاكم بيروني؛
● اخذ تصميم در مورد اينكه اولويت‌هاي تشكل چه بايد باشد؛
● تدوين استراتژي‌ها براي تحقق هدفهاي خرد.
در قسمت ديگري از همان بخش كتاب تأكيد شده كه «مهارت واقعي در تدوين برنامه‌ي استراتژيك در مرحله‌ي سوم يعني به اخذ تصميم در مورد اولويت‌هاي سازمان نهفته است».
بديهي است بعد از تعيين اولويت‌هاست كه استخراج استراتژي‌ها آغاز خواهد شد. بنا به توصيف كتاب راهنماي تدوين استراتژي سازمان بين‌المللي كار، و بر اساس روش تحليل «نقاط ضعف -قوت، فرصت – تهديد»، به طور كلي چهار دسته استراتژي قابل استخراج خواهد بود كه عبارتند از:
استراتژي‌هاي نقطه‌ي قوت – فرصت در پي فرصت‌هايي مي‌گردند كه با نقاط قوت تشكل كارفرمايي جور هستند.
استراتژي‌هاي نقاط ضعف – فرصت در پي فائق آمدن بر نقاظ ضعف هستند تا فرصت‌ها را تعقيب كنند.
استراتژي‌هاي نقاط قوت – تهديد روش‌هايي را شناسايي مي‌كننند كه تشكل مي‌تواند از طريق آن‌ها نقاط قوتش را براي كاهش آسيب‌پذيري‌هاي خود نسبت به تهديدهاي بيروني مورد استفاده قرار دهد.
استراتژي‌هاي نقاط ضعف – تهديد يك برنامه‌ي دفاعي براي پيشگيري از تبديل نقاط ضعف به نقاط آشكار آسيب‌پذير تدوين مي‌كند.
تجربه‌هاي ميداني
تجريه‌هاي ميداني انجمن ترابري همگاني آمريكا نيز نشان مي‌دهد كه روش‌هاي ارايه‌ي شده در كتاب راهنماي تدوين استراتژي سازمان بين‌المللي كار مي‌تواند واقعاً مفيد باشد.
در بخش «هدفهاي استراتژيك» سند پيش‌نويس برنامه‌ي استراتژي انجمن ترابري همگاني آمريكا براي سالهاي 2010 تا 2014 روش تدوين هدف‌ها تشريح شده است.
همانطور كه پيشتر گفته شد، از طريق نظرسنجي از اعضاء انجمن مشخص شده بود كه «پايداري اقتصادي» مهم‌ترين خواسته‌ي اعضاء انجمن بوده است. اعضاء اين موضوع‌ها را به عنوان خواسته‌هاي خود مطرح كرده بودند: نياز به سرمايه‌ي بيشتر و تضمين‌شده‌تر، منابع اقتصادي مستقل بيشتر براي تأمين مالي، توازن ساختاري در هزينه – درآمد، درك عمومي بيشتر نسبت به تأمين مالي ترابري همگاني
با توجه به موضوع‌هاي فوق كه از سوي اعضاء انجمن مطرح شده، هدف كلان زير به عنوان نخستين هدف انجمن صورت بندي شده است: حمايت از اعضاء در توسعه‌ي يك ساختار مالي پايدار اقتصادي براي صنعت ترابري همگاني كه نيازها و درخواست‌هاي فعلي و آتي براي رشد را تأمين كند.
توجه داريد كه چگونه درخواست‌ها و موضوع‌هاي متنوع و متعددي مالي كه از سوي اعضاء انجمن مطرح شده، در قالب يك هدف كلي و انتزاعي صورت بندي شده است. در مرحله‌ي بعدي بايد اين هدف كلان به هدفهاي خرد ترجمه شود و براي تحقق هر كدام از آن‌ها تعدادي اقدام كليدي نيز مشخص شود. ترجمه‌ي ادامه‌ي سند كه به همين موضوع ارتباط دارد:
1. كمك به اعضاء براي كسب منابع سرمايه‌اي و فعاليت‌هاي مالي متنوع‌تر و با ثبات‌تر
الف. راه‌اندازي يك كمپين [اردوي] دفاعي كارآمد براي تصويب يك لايحه‌ي قانوني شامل منابع تضمين شده و با ثبات درآمد از منابع ديگر براي تأمين سرمايه‌گذاري آتي و امن فدرال
ب. شناسايي و دفاع براي منابع درآمدي جديد و متنوع و جريان‌هاي درآمدي ضد تورمي
پ. تدوام آموزش و هدايت صنعت از طريق روند‌هاي تأمين مالي در در سازمان ترابري فدرال و آژانس‌هاي ديگر، به ويژه به نحوي كه الزام‌هاي جديد به منابع جديد تأمين مالي وابسته باشند
ت. تداوم عرضه‌ي ابزارهايي به اعضاء، همچنين با مشاركت انجمن‌هاي ايالتي، براي همكاري مؤثرتر با قوه‌ي مقننه ايالت به علاوه‌ي ساير تشكيلات اصلي تأمين مالي
2. حمايت از اعضاء در شناسايي، تدوين و اجراي مدل‌هاي جديد كسب و كار براي آنكه صنعت ترابري پايدارتر، مشتري‌مدارتر، و با ساير مدل‌ها رقابتي‌تر باشد
الف. شناسايي مدل‌هاي جديد كسب و كار كه براي ترابري همگاني كاربردي و رابطه‌ي هزينه و درآمد در آن‌ها پايدار باشد
ب. شناسايي، تحقيق و ارتباط در مورد مدل‌هاي مالي و سرمايه‌گذاري بين‌المللي و فرصت‌هاي جديد ديگر براي مدلي‌هاي اقتصادي پايدار در ترابري همگاني
3. كمك به گسترش بازار براي كسب و كارهاي مرتبط با ترابري همگاني
الف. تداوم بخشيدن به سرمايه گذاري بخش خصوصي در بازار ترابري همگاني، پيگيري گرايش‌ها و فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري
ب. تدوام همكاري با اداره‌ي بين‌المللي «سازمان ترابري فدرال» و تلاش‌هاي آنان براي ارتقاء كسب و كار ايالات متحده در خارج
پ. برعهده‌گيري مأموريت‌هاي تجاري بيشتر (مجازي يا واقعي) براي كشورهاي مرتبط براي اعضاء تجاري انجمن ترابري همگاني آمريكا
4. ارتقاء درك مردم از تأمين مالي ترابري همگاني
الف. آموزش مردم، سياستمداران و سياستگذاران در اين مورد كه چرا تآمين مالي لازم است و مشاركت دادن قانون‌نويسان در افزايش تأمين مالي از طريق ارتقاء آگهي نسبت به مسائل ترابري همگاني و ارزش سرمايه‌گذاري در ترابري همگاني يا هزينه‌هاي سفر با خودرو
ب. ارتقاء آگاهي مردم از طريق تداوم توجه به رسانه‌هاي مرتبط با اهميت تأمين مالي ترابري همگاني
پ. تدوين يك دستوركار براي حمايت مالي بيشتر از ترابري همگاني از طريق ائتلاف چندين شريك كلدي ترابري
همانطور كه پيشتر گفته شد، انجمن ترابري همگاني آمريكا در جريان نظرسنجي از اعضاء براي تدوين برنامه‌ي استراتژيك خود براي سالهاي 2010 تا 2014، پنج هدف كليدي را شناسايي كرده بود. در ادامه‌ي اين سند، براي چهار هدف ديگر نيز، به همين ترتيب عمل شده است. يعني براساس درخواست‌ها و تقاضا‌هاي اعضاء حول يك موضوع مشخص، يك هدف كلان صورت بندي شده است و در ادامه، براي تحقق همان هدف كلان، چند هدف خرد استخراج شده است، و در مرحله‌ي بعد، براي تحقق هر هدف خرد نيز چندين اقدام كليد طراحي كرده‌اند. (علاقمندان به كسب اطلاعات بيشتر مي‌توانند به شبكه اطلاع رساني انجمن حمل كالاي تهران مراجعه كنند).
شكل نهايي يك برنامه استراتژيك
سند برنامه‌ي استراتژيك انجمن ترابري همگاني آمريكا براي سالهاي 2005 تا 2009 شكل نهايي برنامه‌ي استراتژيك اين انجمن را نشان مي‌دهد و مي‌توان انتظار داشت كه پيش‌نويس برنامه‌ي استراتژيك اين انجمن براي 5 سال آتي نيز سرانجام به شكل نهايي منتشر شود.
در سند نهايي، پس از «پيشگفتار»، هدفهاي هفتگانه‌ي استراتژيك انجمن براي سالهاي 2005 تا 2009 بيان شده است. اين هدف‌ها عبارت بوده‌اند از:
1. سفر
ارتقاء خدماتي كه از تلاش‌هاي اعضاء براي افزايش گزينه‌ها در سفر و مسافربري حمايت مي‌كنند.
2. نشاط اقتصادي
افزايش خدماتي كه از تلاش‌هاي اعضاء براي تقويت نشاط اقتصادي و صنعت ترابري همگاني و جوامعي كه به آن‌ها خدمت مي‌كنند حمايت خواهند كرد.
3. دفاع
حمايت و دفاع از ترابري همگاني از طريق نفوذ و آموزش سياستگذاران در سطح فدرال و مساعدت به اعضاء در شكل‌دهي به سياست‌هاي مطلوب ترابري همگاني در سطح ايالات و محلات
4. تصوير
بهبود تصوير برابري همگاني
5. مردم و سازمان‌ها
ارتقاء خدمات به اعضاء كه نقاط قوت و اثربخشي سازمان‌هاي آنان را تقويت مي‌كند
6. ايمني و امنيت
ارايه‌ي خدمات،استانداردها، و فعاليت‌هاي كارآمد كه براي مسافران ترابري همگاني، كارگران، و جوامع فضايي امن و ايمن فراهم مي‌آورند
7. توسعه‌ي انجمن
تقويت انجمن براي ارايه‌ي خدمات بهتر به اعضاء
مقايسه‌ي هدفهاي هفتگانه‌ي انجمن ترابري همگاني آمريكا در برنامه‌ي استراتژي سالهاي 2005 تا 2009 با هدفهاي پنجگانه‌ي برنامه‌ي استراتژيك اين انجمن براي سالهاي 2010 تا 2014 نشان مي‌دهد كه هدفهاي برنامه‌ي دوم به ميزان قابل توجهي پيچيده‌تر و ساختاري‌تر شدهاند.
علاوه بر اين، سند نهايي اول با پيش‌نويس دوم تفاوت‌هاي ديگري نيز دارد. از جمله اينكه، در برنامه‌ي اول، زير هر هدف استراتژيك، و در يك جدول دو ستوني، «خروجي» ها در يك ستون و «شاخص‌ها» در ستون مقابل ارايه شدهاند. و خارج از جدول نيز تعدادي استراتژي براي تحقق همان هدف فهرست شده است. به عنوان نمونه، براي هدف اول كه عبارت از «سفر» است، سه «خروجي» تعريف شده است و در برابر هر يك از اين خروجي‌ها، چند شاخص كمي و قابل اندازه‌گيري تعريف و ارايه شده است.
هدف استراتژيك اول: سفر
خروجي‌ها شاخص‌ها
الف. منابع افزايش يافته براي رشد خودورسواري و ارتقاء كيفيت خدمات ترابري همگاني الف. 1. تعداد بيشتري از منابع بهبود يافته براي توزيع اطلاعات الف. 2. نظرات مثبت تعداد بيشتري در مورد خودروسواري، كيفيت خدمات، گزينههاي ترابري، و بهبودها در اثربخشي
الف. 3. تغييرات مثبت در آمار مسافر
ب. كارآمدي افزايش يافته در نشست‌ها، كارگاه‌هاي آموزشي و تالارهاي گفتگوي (فارم‌ها) كه به توسعه‌ي سفر و خدمات مشتري اختصاص يافته‌اند.
ب. 1. نظرات مثبت از اعضاء در مورد كيفيت نشست‌ها، و
كارگاه‌هاي آموزشي تالارهاي گفتگو
پ. ابزارهايي براي استفاده‌ي اعضاء كه درك مقامات محلي و كسب‌وكار را نسبت به عوامل مؤثر بر سفر ارتقاء مي‌دهد پ. 1. افزايش منابع مورد هدف و مورد استفاده توسط اعضاء انجمن ترابري همگاني آمريكا
به همين ترتيب، براي هر هدف استراتژيك، يك مجموعه‌ي «خروجي» پيش‌بيني شده كه بايد طي 5 سال حاصل شود. و براي اندازه‌گيري اين خروجي‌ها نيز يك مجموعه‌ي شاخص‌هاي كمي و قابل‌اندازه‌گيري تعريف و ارايه شده است تا بتوان با استفاده از آن‌ها ميزان تحقق خروجي‌هاي هر هدف استراتژيك را اندازه‌گيري كرد.
همانطور كه گفته شد، زير هر جدول، مجموعهاي از راهكار‌ها يا استراتژي‌ها نيز براي تحقق همان هدف تعريف و فهرست شده است. به عنوان نمونه، براي تحقق هدف دوم، كه «نشاط اقتصادي» است، 9 راهكار تدوين شده است. ترجمه‌ي برخي از آن‌ها:
1. افزايش تعداد و استفاده از فارم‌ها [تالارهاي گفتگو] در مورد «بهترين سرمشق»ها
2. ارايه‌ي شبكه‌هاي بيشتري از فرصت‌ها در ميان اعضاء انجمن
3. ايجاد سازوكارهايي براي توزيع اطلاعات و آگاهي‌هاي مربوط به بازار
4. افزايش تبادل اطلاعات، ابزارها، و روند‌هاي ابتكاري براي اعضاء تا درآمد خود را ارتقاء دهند
5. تداوم توسعه و استفاده از فارم‌ها براي بحث در مورد مسائل كسب و كار
هدفهاي سه‌گانه
بر خلاف برنامه‌ي استراتژيك انجمن ترابري همگاني آمريكا، برنامه‌ي استراتژيك انجمن مسافربري كاليفرنيا براي سالهاي 2006 تا 2010، فقط سه هدف استراتژيك تعريف شده است. اين هدف‌ها عبارتند از:
1. دفاع
تأثيرگذاري بر سياستگذاران تا سياست‌هايي را تصويب و تأمين مالي‌هايي را حمايت كنند كه ترابري همگاني را حمايت كرده و بهبود مي‌بخشند.
2. خدمات به اعضاء
ارايه‌ي اطلاعات به موقع و خدمات جامع به اعضاء تا اثربخشي و كارآمدي سازمان‌هاي آنان بهبود يابد.
3. مديريت و توسعه‌ي سازماني
ارتقاء توانمندي‌هاي انجمن از طريق تدارك منابع مالي كاركنان خبره، برنامههاي كاري، مشاركت اعضاء، و روند‌هاي مديريتي، تا به هدف‌هايش دست يابد.
در سند برنامه‌ي استراتژيك انجمن مسافربري كاليفرنيا نيز به همين شيوه‌ي استاندارد عمل شده است. به اين معنا، كه زير هر يك از هدفهاي سه‌گانه‌ي استراتژيك، چند دستاورد يا خروجي پيش‌بيني شده است. براي هر خروجي نيز چند شاخص كمي و قابل‌اندازه‌گيري ارايه شده و زير اين خروجي‌ها و شاخص‌ها نيز تعدادي استراتژي يا تاكتيك براي تحقق آن هدف فهرست شده است. به عنوان نمونه، براي هدف استراتژيك سوم، 7 نتيجه و براي آن‌ها، 16 شاخص اندازه‌گيري و براي تحقق هدف، 10 راهكار تدوين و تعريف شده است. ترجمه‌ي برخي از نتايج و شاخص‌هاي مربوط به هدف سوم: توسعه و مديريت سازماني
نتيجه‌ي الف:
افزايش تعداد كلي اعضاء شاخص‌ها:
الف. 1. رشد سالانه‌ي خالص در تعاد اعضاء‌نسبت به سال قبل
الف. 2. جذف اعضاء از تمام بخش‌هاي صنعت
نتيجه‌ي ب:
سازمان‌هايي كه در هر حوزه‌ي انتخابي به انجمن ملحق مي‌شوند. شاخص‌ها:
ب. 1. دست كم يك عضو در هر حوزه‌ي ايالتي و حوزه‌ي كنگره‌اي.
نتيجه پ:
افزايش رضايت اعضاء
شاخص‌ها: پ. 1: افزايش استفاده از محصولات و خدمات انجمن
پ. 2. نظرسنجي سالانه انجام مي‌شود. نتايج اين نظرسنجي ارتقاء مثبت در هر سه عرصه‌ي دفاع از اعضاء، خدمات به اعضاء و مديريت سازماني را نشان دهد.
ارزيابي و بازنگري برنامه
معمولاً آخرين قسمت هر برنامه‌ي استراتژيك به زمانبدي اجراي برنامه‌ي استراتژيك، ارزيابي سالانه و بازنگري برنامه اختصاص مي‌يابد.
به دليل تحولات سريع و اجتناب ناپذير در جوامع بشري بسيار طبيعي است كه برنامههاي استراتژيك نيز مورد بازنگري قرار بگيرند و اولويت‌هاي آن‌ها تعديل و اصلاح شود. با اين همه اگر قرار باشد اولويت‌هاي استراتژيك يك تشكل كارفرمايي مانند بيد به هر بادي بلرزد، ديگر نمي‌توان از استراتژي و برنامه‌ي استراتژيك سخن گفت. به همين دليل شايد لازم باشد شرط تغيير در اولويت‌هاي يك برنامه‌ي استراتژيك نيز، درست مانند مصوبات يك مجمع يا يك هيأت مديره، بسيار سخت‌تر از تصويب اولويت‌ها باشد. اين سخت‌گيري كمك مي‌كند تا از بي‌ثباتي در يك تشكيلات جلوگيري شود و هر نشست هيأت مديره، اولويت‌هاي سازماني را از اين طرف به آن طرف پرتاب نكند.
به خاطر حفظ ثبات در يك تشكيلات است كه بازنگري در برنامههاي استراتژيك نيز معمولاً به صورت سالانه و در مجامع سالانه و با تصويب مجمع عمومي و طبق رويه‌هاي مصوب انجام مي‌شود.
سخن آخر
به نظر مي‌رسد با مرور همين چند سند و تأمل در آن‌ها مي‌توان نسبت به تدارك تدوين برنامه‌ي استراتژيك در خانه حمل و نقل، و پيش از آن، در كانون انجمن‌هاي باربري اقدام كرد. به اميد آن روز
منبع : http://www.eatctehran.com
